Het was leuk, het VPRO boekenfestival. Ik ben al 100 jaar lid en nu zag ik eindelijk eens de andere grijsaards die de VPRO levend houden, haha. De hele Nes was afgezet, en vier van de vijf theatertjes deden mee, de Brakke Grond, Frascati, Comedy Theater en de Engelenbak. Je kon met je groene polsbandje erin en eruit.
Ik was met een vriendin en wij kozen voor het nationaal toneel, ‘alleen voor jullie’ een stuk van stand-up filosoof Laura van Dolron, gespeeld door Ariane Schluter, ja, met mijn korte termijngeheugen is niets mis. Dit bleek het enige stuk te zijn waar je niet weg mocht, wat wij ook niet wilden, het boeide – maar het duurde wel lang, anderhalf uur, en was een monoloog waarbij gedachten in een wirwar wijs uitgesproken werden over herkenbare vrouwenbelevenissen (uit met de liefde). Wij zaten daar vanaf de tweede rij geboeid naar te kijken. Ariane zat erbij of het echt was. Aan een tafeltje met een boek erop, een pakje sigaretten, een leeg kopje koffie en een leeg glas sap of wijn. Van die dingen waar je je als vrouw mee omringt omdat je jezelf heel goed kunt bezighouden, al is het uit met de liefde. Je denkt daar dan wel over na natuurlijk, met je vrouwengedachten als confetti, ze springen alle kanten op, maar de samenhang blijft, al zien mannen meestal niet wat de gedachten van vrouwen samenhoudt. Ondanks herkenning, virtuoze tekst en spel, en keigoed pianospel, er stond een echte piano, geen playback gedoe, en Ariane kan heel goed Satie spelen, en Mozart en nog meer, desondanks, of liever dankzij, was het zo herkenbaar, zo ontspannend, echt heel ontspannend, dat wij plotsklaps even wegzakten. Dat had Ariane gelijk in de gaten, vijf meter van ons vandaan.
‘Ik zie wat oude mannen, nou, als u uw ogen even wilt sluiten, een tukje wilt doen, vind ik dat leuk. Ik heb heel lang geen slapende man meer gezien, en dan kan ik vanavond in bed me een slapende man voorstellen, naast me….’
Ik was gelijk klaarwakker, en mijn vriendin ook. Ik vond het kies, heel fijngevoelig, echt een vrouw, om ‘oude mannen’ te zeggen, i.p.v. ‘oude vrouwen’. Maar misschien sufte de hele zaal wel. Dat we allemaal zaten te ontspannen in het donker, de mannen het meest, met die onbegrijpelijke, onsamenhangende tekst, in hun ogen. Misschien was het gewoon de tekst van Dolron en is Dolron helderziend.
Vervolgens gingen we koffie drinken en een zoet chocoladeding eten voor de broodnodige suiker en waren we klaarwakker in het Comedy Theater, waar we ‘het andere schap’ bijwoonden, een interview met schrijvers van wie de boeken op een apart schapje liggen, zoals Jan Kruse, de schrijver van Donald Duck, een oud heerschap die fris uit zijn woorden kwam, Gerda van Wageningen, een eerbiedwaardige dame die 105 damesboeken geschreven heeft die miljoenen malen gelezen zijn, Chantal van Gastel, een chicklit schrijfster die het helemaal niet erg vindt voor chick aangezien te worden, en last, but not least mijn eigen facebookvriendje Thomas Olde Heuvelt. Wat een vlammend en magisch joch is dat! Hij kwam goed uit de verf met zijn blonde kuif en imponerende stem. Toen hij op het plankje van de fantasy werd gezet, rechtte hij zijn rug, stak meteen met kop, schouders en kuif boven iedereen uit en schudde handenvol Engelstalige beroemdheden uit zijn mond die geweldige fantasy schrijven. Hoezo draken en trollen en dwergen? Magisch realisme is het. Hij zei terecht dat hij schrijft op het randje van fantasy en literatuur. Welke schrijver doet dat niet? Zelfs Conny Palmen noemt haar werk autobiofictie. Wat is het verschil. Dus. Tot slot werd deze schrijvers van ‘het andere schap’ gevraagd wat ze bij hun lezers willen bereiken.
Dat de lezer leest. Plezier heeft. Zulke antwoorden. En toen kwam Thomas: ‘Verwonderen.’
Kijk, dat is een antwoord dat tot verwondering stemt. Antwoord en effect zijn een. Magisch realisme op het scherpst van de snede. Bij nader inzien was zijn hele optreden dat. Het feit dat hij daar zat, tot verwondering van al zijn fans. Olde Heuvelt in levende lijve tussen Jan en Alleman. Magisch realisme pur sang.
Daarna zijn we naar de Brakke Grond gegaan en hebben vanaf het balkon een interview met Nelleke Noordervliet bijgewoond, ten dele, grotendeels, we waren moe en Nelleke is een nogal bedachtzaam, bijna plechtstatig spreekster – maar heel bijzonder om te ontdekken dat een gerenommeerd schrijfster, vrouw van formaat en mediapersoonlijkheid zenuwachtig is en op een vraag van Matthijs Deen, waarom ze in ‘Vrijman’, gebaseerd op historische feiten en waarin tal van lieden voorkomen die werkelijk geleefd hebben in de 17e eeuw, Spinoza en Johan de Wit, toch gekozen heeft voor de fictieve Menno Molenaar, antwoordt dat het haar meer vrijheid geeft, dat het moeilijk te achterhalen en in te leven is, want het is twee, ja TWEE eeuwen geleden. Dat ontroert mij, die twee eeuwen. Nelleke zat ergens halverwege haar boek en ons in de tijd, ergens in de 19e eeuw. Ze begon me trouwens steeds meer te raken. Dat heb je met levende lijven. Haar beroemde hoofd bijvoorbeeld, omlijst door de via de tv zo jaloersmakend wijde krullen, zag ik nu eens in het echt en wel van bovenaf. Ach, zo herkenbaar doorschijnend daarboven, dat ontroert me, net als de kekke beige korte gehakte laarsjes onder het zwarte ritspak, dat iets te warm was, maar zo mooi afkleedt als je staat. Ze zat.
Eenmaal thuis borrelde ze weer boven, Nelleke Noordervliet. Bij een schrijfster van haar kaliber denk je bij de naam Nelleke dat ze die gekozen heeft vanwege ritme en rijm met Noordervliet, Nel Noordervliet klinkt niet. Nu ik haar eenmaal heb meegemaakt, denk ik dat het anders zit. Nelleke openbaart vele geheimen in haar boeken en met haar naam openbaart ze haar eigen geheim. In de grote Noordervliet zit een klein meiske, nieuwsgierig hoe alles in elkaar zit, verwonderd en verlegen ook, onder al dat haar, die bedachtzaamheid en wijsheid zit een hele kleine Nelleke met wie het allemaal begonnen is, en soms komt ze tevoorschijn, en public, een oogwenk, bij zo’n onverwachte vraag achter een tafel in dat warme pak, met die kekke laarsjes. Wij hadden het geluk haar eventjes te zien, die kleine Nelleke, om nooit te vergeten en voorgoed in je hart te sluiten.
Verder stond Arnon Grunberg een tijdje interessant te kletsen met Wim Noordhoek naast onze stoel, maar zo dat niemand ervan kon meegenieten. Vanwege de binnensmondsheid. De woorden komen de mond niet uit. Wat ook weer nieuw licht wierp op het schrijverschap van Grunberg. Hij zag niet verder dan Wim, zijn schoenpunten en de vloer, geen oog voor wie dan ook van het publiek, speciaal voor hem gekomen. Al zaten ze pal naast hem.
Wat ook vermeldenswaard is, was van Kooten. Heel leuk, we liepen hem min of meer tegen het lijf, nou ja, hij liep voorbij, als een filmster in een haag van publiek, tussen alle VPRO-leden door, blik op oneindig, blik op zijn doel, niet afgeleid door links en rechts starende grijze duiven, nee, recht vooruit, slap zwart aktentasje bungelend in zijn rechter hand, en een min of meer robuust loopje dat het midden hield tussen al zijn tv personages, Cor van der Laak voorop, snel, recht, kordaat en aarzelend, waar het Comedy theater was, of moest hij nou toch in de Engelenbak zijn?
We sloten af met een patatje in het cafe van de Brakke Grond, waar ze vele soorten bier verkopen (Belgisch theatertje) – jammer dat ik geen bier lust.
het felbegeerde groene polsbandje
Wat een sprachtige samenvatting van een bijzondere dag van woorden met woorden, ik ben meteen weer wakker. Mooi gevonden van het meiske Nelleke, dat zijn de ke’s van mijn generatie. Een beetje lief en verlegen aan de buitenkant… !
En het was raak daar bij L van Dolron en het spel van Ariane…ik heb genoten, 2x.
Dank Anne!
Ik dacht echt dat het een mannenkwaal was, dat weg doezelen. Leuk dat jij dat ook hebt. Het was ook wel weer om binnen te zitten, de koudste dag gisteren sinds 1975. je hebt de sfeer aardig omschreven en wat ben ik jaloers op jou dat je Kees van Kooten hebt gezien. Steeds als hij in de buurt was kon ik nooit. Maar het heeft iets hè? Jij zegt dat ook: ‘eenmaal thuis borrelde ze weer boven’. Ik had een ontmoeting met Yvonne Keuls toen ik in de dertig was. Verpletterend was dat, ik vergeet het nooit meer. Bedoel je dat Arnold Grunberg verlegen is ? Ik lees dat namelijk in jouw woorden. Misschien, misschien hè, schrijft iemand over twee jaar dat hij/zij jou in het echt heeft gezien
Ja, ja, ja. Als kort antwoord op je vragen/ervaringen. Wat het bij Arnon Grunberg was, die belangstelling voor zijn schoenneuzen, weet ik niet, daarvoor ken ik hem te weinig en kan ik zijn gebaren niet interpreteren. De blik was er en kan voortkomen uit grote zorg om ongepoetste schoenen, pijn in nek en/of hoofd, zwaar hoof erin hebben, maar het kan ook op de een of andere karaktereigenschap wijzen, geslotenheid, desinteresse en natuurlijk verlegenheid. Voor hetzelfde kwam Wim Noordhoek heel moeilijk uit de hoek, met een beschuldiging of onterechte kritiek, of juist een groot compliment, of een hele moeilijke vraag, en zocht hij daarom zijn heil heel dichtbij. Of hij is autist of asperger. Hoe ook, zijn binnensmondsheid leek overeen te stemmen met de naar binnen gekeerde blik, laat ik het daarop houden voorlopig, en daarbinnen zit veel bij Grunberg, wat naar buiten komt in zijn boeken. Zoals Marie Cardinal als boektitel koos ‘Het moet eruit’ –
wat een leuk verslag van wat als een zeer mooie dag klinkt. Een ieder wordt geraakt vanuit zijn eigen schat aan ervaringen. Ik wordt dan weer getriggerd door het woord bier en de namen van al die theaters. Ja, ik hou wel van bier, vooral veel verschillende. Heb jarenlang op de Nes bier moeten of mogen leveren wat niet altijd makkelijk maar wel zeer interessant was. Zonde dat je het niet lust, zoveel smaken.
7 reacties
Wat een sprachtige samenvatting van een bijzondere dag van woorden met woorden, ik ben meteen weer wakker. Mooi gevonden van het meiske Nelleke, dat zijn de ke’s van mijn generatie. Een beetje lief en verlegen aan de buitenkant… !
En het was raak daar bij L van Dolron en het spel van Ariane…ik heb genoten, 2x.
Dank Anne!
Van geboorte heet ik Anna, dat vond mijn moeder te groot voor haar kleine meid, dus werd de roepnaam Anneke. Op mij 30ste knapte ik eruit.
Ik dacht echt dat het een mannenkwaal was, dat weg doezelen. Leuk dat jij dat ook hebt. Het was ook wel weer om binnen te zitten, de koudste dag gisteren sinds 1975. je hebt de sfeer aardig omschreven en wat ben ik jaloers op jou dat je Kees van Kooten hebt gezien. Steeds als hij in de buurt was kon ik nooit. Maar het heeft iets hè? Jij zegt dat ook: ‘eenmaal thuis borrelde ze weer boven’. Ik had een ontmoeting met Yvonne Keuls toen ik in de dertig was. Verpletterend was dat, ik vergeet het nooit meer. Bedoel je dat Arnold Grunberg verlegen is ? Ik lees dat namelijk in jouw woorden. Misschien, misschien hè, schrijft iemand over twee jaar dat hij/zij jou in het echt heeft gezien
Ja, ja, ja. Als kort antwoord op je vragen/ervaringen. Wat het bij Arnon Grunberg was, die belangstelling voor zijn schoenneuzen, weet ik niet, daarvoor ken ik hem te weinig en kan ik zijn gebaren niet interpreteren. De blik was er en kan voortkomen uit grote zorg om ongepoetste schoenen, pijn in nek en/of hoofd, zwaar hoof erin hebben, maar het kan ook op de een of andere karaktereigenschap wijzen, geslotenheid, desinteresse en natuurlijk verlegenheid. Voor hetzelfde kwam Wim Noordhoek heel moeilijk uit de hoek, met een beschuldiging of onterechte kritiek, of juist een groot compliment, of een hele moeilijke vraag, en zocht hij daarom zijn heil heel dichtbij. Of hij is autist of asperger. Hoe ook, zijn binnensmondsheid leek overeen te stemmen met de naar binnen gekeerde blik, laat ik het daarop houden voorlopig, en daarbinnen zit veel bij Grunberg, wat naar buiten komt in zijn boeken. Zoals Marie Cardinal als boektitel koos ‘Het moet eruit’ –
Arnon Grunberg natuurlijk.
wat een leuk verslag van wat als een zeer mooie dag klinkt. Een ieder wordt geraakt vanuit zijn eigen schat aan ervaringen. Ik wordt dan weer getriggerd door het woord bier en de namen van al die theaters. Ja, ik hou wel van bier, vooral veel verschillende. Heb jarenlang op de Nes bier moeten of mogen leveren wat niet altijd makkelijk maar wel zeer interessant was. Zonde dat je het niet lust, zoveel smaken.
Dick, dat vraagt om een blog van jou over al dat bier! Het moeilijke, het interessante en het lekkere!