Ik wilde actrice worden en ging naar de toneelschool in Arnhem. Het was een gezellige boel waarbij vrouwelijke klasgenoten zwierig bij de docenten op schoot sprongen, terwijl ik het liefst met Jan Simon Minkema in een hoek zat te kletsen. Hij was een veilige man. Hij raakte me met geen vinger aan. Hij was een interessante man. Hij vertelde dat hij vroeger poppen had gemaakt en daarmee speelde. Dat zijn ouders daar best moeite mee hadden, zoals het later moeilijk werd dat hij van mannen hield. Ik vond het bar boeiend wat hij had meegemaakt, ook dat spelen met poppen. Ik heb nooit met poppen gespeeld, ik speelde met slakken en poezen en honden, dan was ik slak of poes, een hond, een voddenboer, prinses of vondeling. Jan Simon vertelde dat hij dat met zijn poppen had, ze gingen leven in zijn handen en zo was zijn liefde voor toneelspel begonnen. Jan Simon kon bijvoorbeeld geweldig een gebakken ei nadoen. Zoals hij kon sissen en spetteren in de pan deed niemand hem na. Helaas wisten de docenten dat spetterende ei niet op waarde te schatten voor hun school, ze vonden het meer iets voor de kleinkunstacademie. Jan-Simon ging weg… daarheen… ik vond er gelijk niks meer aan. Het fantastische is dat Jan-Simon de enige van onze groep is die op het podium is gekomen.
Bij nader inzien ben ik blij dat ik zo groen als gras was en niet wist om te gaan met erotiek en toneel en zocht wat er nog meer op de wereld was. Ik werd juf op een Vrijeschool en daar kon ik mijn liefde voor toneel en spel en improvisatie een uitleven. Maar god ook, want stel dat ik actrice was geworden, dan moest ik nu de hele tijd lappen teksten uit mijn hoofd leren. Dan zat ik. Daar kom ik achter nu voor de workshop van Arnold Sandhaus een gedichtje uit mijn hoofd moet leren.
Ik houd het ene papiertje op het andere en schuif het pas omlaag als ik de zin gezegd heb.
Ik spreek de zinnen traag, ze rollen over mijn tong.
De letters rollen naar binnen, letters die woorden scheppen, woorden die zinnen vormen, betekenis omhullend. Het gedicht schuift naar binnen. Dit is niet uitspreken, dit is innemen. Al twee weken neem ik dagelijks een taalkundig voedingssupplement in.
Ik begin opnieuw.
Sprookje
Voor mijn moeder en dochtertje
ze luisteren beiden naar haar oud verhaal
wondere dingen komen aangevlogen…….
Het gedicht drijft langzaam maar zeker naar boven. Mijn hart bonst ervan.
Ik doe het andere gedicht, Melopee van Paul van Ostaijen…
Onder de maan schuift de lange rivier
over de lange rivier schuift moede de maan…
Veilig spreek ik de kano, de maan en de man naar de zee.
Uit het hoofd.
Bliksems!
De letterlijke betekenis is waar. De tekst is uit het hoofd, gezakt naar de diepte, waar de Germanen de wortels van de Yggdrasil ervoeren, de wereldes waar Mimir de reus alle kennis bewaarde.
Een memorabel moment.
Als kind had ik een fotografisch geheugen, mijn oog zag, mijn netvlies hield het vast.
Dat vlies is weg.
Een week geleden maakte het me bang en verdrietig. Ik zag het als verlies.
Het vlies is weg.
Nu kan het binnenkomen…
19 reacties
Mooi, biografische zoektocht naar de oorsprong langzaam overvloeiend naar de poezie.
Er is een boek dat heet “Voordat de graankorrel sterft”. Jij bent de bodem die het zaad opneemt, vervolgens zal daar iets ontspruiten, een plant, een bloem, een gedicht.
Lieve groet, Dirk
Wat zeg je dat mooi, Dirk. Ben ik blij mee. En ook een mooi beeld. Bodem zijn. Dat is precies wat ik altijd het moeilijkst gevonden heb. Lucht en water en vuur plenty, maar bodem. Misschien begin ik die nu te vinden. En dat boek wil ik wel eens lezen. Dankjewel.
Mooi geschreven Anne!
ik weet wie het zegt, een goed schrijver, van diverse boeken. Ik weet dat je anoniem wilt blijven, maar top man, bedankt!
Dat heb je mooi verwoord Anne. Jouw begin van de zoektocht naar uiting van je artisticiteit en het verlies van details daarvan. Helaas, het is niet anders . Zogauw kinderen het “”onderwijs “” ingaan raken ze veel van hun originaliteit kwijt want ze moeten volgens programma worden klaargestoomd voor de maatschappij. Jij bent wel verder gegaan in zaken en dingen waarin je goed bent en je in thuis voelt Dat is mijns inziens ook het doel in het leven.Ga asleblieft dóór daarmee ! Tot kijk, Gerard
Dat klopt helemaal, Gerard. Ja, wat een zoektocht, daar zit menig traantje in, maar ook plezier en humor en ontdekking en zelfs teruggevonden aspecten van langgeleden toen de wereld nog wijd was en ik niet bang. Dankjewel voor je stimulans om door te gaan met de dingen waarin ik me thuis voel – dat kon werkelijk wel eens het doel van het leven zijn – te ontdekken waarin je je thuis voelt… dat dat het is, thuiskomen… Lieve groetjes Gerard.
Mooi Anne, en mooie reacties ook.
Tijdje terug had ik een droom, dat ik als een larf op de bodem van een emmer lag, was raar maar het voelde goed. Even veilig uitrusten voor de volgende klauterpartij 🙂
Dat is het natuurlijk, goed dat je je droom toevoegt, Barbara. Gevoel van veiligheid heeft vast te maken met bodem, met aarde.
Toen ik naar de lagere school (toen nog) ging, verloor ik mijn gevoel van veiligheid. MIjn moeder drukte me op het hart niets te vertellen van wat wij thuis bespraken. Dan zou papa ontslagen worden, hadden wij geen geld, geen eten, kortom de doodstraf. Mijn ouders en grootouders waren communist en mijn vader was leraar en dat ging niet samen. Deze zwijgplicht, ja, het wordt een psychologische roman met Barbara aan het roer, leidde tot zwijgzaamheid, wellicht zelfs tot mijn fotografisch geheugen – en zeker ook tot onveiligheid. Het heeft heel lang geduurd voor ik me veilig voelde. En misschien ga ik me nu nog veiliger voelen, met deze ervaring van de grote bodem……Dankjewel Barbara.
Soms blijk je al die tijd al op je bodem te staan, met je pootjes in de klei 🙂
Bodem zijn, dat lukt mij in miijn tuin.Dan voel ik mij één in de ketting van vrouwen die mij voor zijn gegaan en vrouwen die na mij zijn gekomen, mijn dochters en twee kleindochters.Allemaal zorgend, verzorgend, ieder op haar eigen wijze.Met handen en voeten in de aarde leerde ik zo een voormoeder kennen die ik in leven helaas nooit ontmoet heb.Dit zou ik niet geschreven hebben als ik jou niet gelezen had. Jij bent ook één van hen.Geweldig.Warme groet!!
Dat heb ik nou ook, Athy. Door wat jij schrijft, en alle anderen die iets van zichzelf geven, wordt iets aangeraakt en losgemaakt bij mij, en dat schrijf ik op.
Een ketting is het, mooi beeld ook weer.
Door jouw beleving begint me iets te dagen waarom ik zo van de natuur houd en van natuurlijke voeding en tegelijk moeite heb met tuinieren en koken. Ik voel dat het me voedt, een bos, rotsen, bruisend water, een sappige appel, een bruine boterham – maar met de handen in de aarde, dat moet ik veroveren, daartoe moet ik me zetten. En als ik dan over die drempel heenstap, voel ik dat wel, maar kan nog niet in die ketting stappen.
Heel bijzonder dat jij zo een voormoeder hebt leren kennen, dat klinkt nou ook echt poetisch. Dankjewel Athy.
een zoektocht…….. de bodem zijn waar alles in ontsproot en zal ontspruiten. Dat is de thuishaven, ben er blij mee. Veel mensen durven niet te aarden, bang om de grip kwijt te raken, terwijl het juist zo is dat het aarden een baken is van je thuisvoelen en ook thuis zijn. Mooi Anne ! bedankt dat ik mocht kijken in jouw beweging en voelen. het lezen is als een kralensnoer : soms grote kralen en dan weer kleine, soms kleurrijke en dan weer flets, bij elkaar PRACHTIG en zo passend, zo kompleet.Liefs Lia
Het is gelukt Ietepiete Lia! Je bent gemodereerd! Joh, ik vind het gewoon heerlijk als jij met jouw ogen mij leest. Bij jou voelt een mens zich vanzelf veilig, zoals jij het leven behapbaar weet te maken met je kleurigheid – ik snap nou waar die veiligheid aan ontspruit – jij bodemt…. en dat laten je kleurige taartmadammekes zien –
Een veelbelovend begin Anne….
Annet, je bent erdoor! Vraag niet hoe, maar je staat eronder. Je lijkt de ourobouros wel, de slang met de staart in de bek – dat je mijn laatste stuk over mijn moeizame weg naar het leren van een gedicht honoreert met ‘een veelbelovend begin’, en dat is het, elk einde is een nieuw begin en ik sta pal voor de workshop verhalen vertellen, waarvoor dat gedicht geleerd moest worden…
Prachtig verwoord!
dankjewel Anja…
Leuk om hier even stil te staan, nu word ik ook nieuwsgierig naar jou, Anne.
Ik ben zelf ooit naar een kennismakingsweekend geweest van wat toen nog de Akademie voor Expressie door Woord en Gebaar heette, maar daar bleef het bij. 😉 Heb even gegoogled en dat is inmiddels de Hogeschool voor de Kunsten geworden.
Wat leuk Marjelle om je hier te vinden. Ik ben nog veel benieuwder naar jou en alles wat jij weet van schrijven en…….de weg die jij weet naar uitgevers….!