Het was in de tijd dat de muren van ons huisje mijn leven begrensden. Dat huisje stond in Westkapelle aan de rand van de wereld, daarachter de zee.
Het dorpsschooltje in Westkapelle lag zo ver van de bewoonde wereld, dat geen onderwijzer erheen wilde. Alleen mijn vader. Hij had geen keus. Als communist stond hij op de BVD lijst en nergens wilde men zo’n staatsgevaarlijk man te werk hebben. Zo kwam Jan Vellinga met zijn Aaltje Kolman in een Zeeuws dorpje waar iedereen nog in klederdracht liep. Als huisje kreeg de jonge onderwijzer een noodwoning toegewezen, door Aaltje ingericht met haar gitaar en aardappelkistjes. De zes jaren die volgden ervoeren ze allebei als een verbanning, Westkapelle was hun Goelag archipel.
Na een jaar werd er een kindje geboren, een meisje, en dat was ik.
Ik voelde me thuis in het dorp met de klinkerstraatjes, de vuurtoren, de molen, de smid en de Warschappelse zeedijk. Daarachter de zee zover je kon kijken en daarachter Engel-land. Die engelen wilde ik zien.
Achter ons huisje was een grasveldje. Daar deed mijn moeder de was. Het vuile goed lag in de teil onder het sop en zij stampte met haar stamper om het vuil eruit te slaan. Het sop vlokte alle kanten op.
In het schuim hoorde ik de roep van de engelen. De weg naar zee kon ik dromen. Het straatje, de dijk, het strandje en ik was er. Ik tuurde naar de einder waarachter Engel-land was.
Boten dreven als stipjes langs de rand.
Ik liep erheen, mijn ogen al bij de einder. De zee was koud. De zee was zout. De zee beet in mijn tong en mijn ogen. De zee duwde me hard en steeds harder achteruit. Ik duwde terug, op weg naar Engel-land.
Ineens miste de moeder haar kind. Intuitief rende ze naar de dijk, het sop nog aan haar handen. Ze speurde de dijk af, het strand, de zee en daar, een schrikbarend eind in zee, zag ze een donker bolletje tussen de golven.
Ik herinner me haar warme hand rond de mijne. Zomaar ineens, uit het niets. De vreugde dat mama meeging naar Engel-land. De teleurstelling dat dit niet zo was.
Voor mijn moeder, een populaire Groningse mollebone die op de Minerva academie had gezeten, gitaar speelde en toneel, was Westkapelle klein en beklemmend zonder vrienden en zwijgplicht op straffe van ontslag. Zij kon geen kant op en stak al haar liefde en creativiteit in haar kinderen.
foto Marco Vellinga
Binnen de muren van ons huisje voelde mijn vader zich vrij het deksel van de doofpot af en toe op te lichten, namen als toverspreuken deden de kamer gloeien van geheim en van liefde, namen die niemand wist.
‘Lenin’, zei hij.
Zijn stem kreeg gloed, zijn ogen werden zacht.
Ik voelde dat Lenin de liefste mens op aarde was. Een held.
Ik wou Lenin zien. Dat ging niet. Hij was dood. Wat dat ook was.
Mijn vader haalde hem in huis.
‘Lenin…’
22 reacties
Dat was close of Anne had dit geeneens kunnen schrijven!
IDD Johan, het is aan mijn moeder te danken… van begin tot eind eigenlijk wel… 😉
Grensoverschrijdend, al als klein kind. Avonturijnse…….dat zit nog steeds in je bloed.
Het principe van communisme vind ik nog steeds goed, alleen niet haalbaar omdat welke politiek dan ook, toch gaat over macht en hoe die te houden, ten koste van….
Prachtig verhaal, Anne. Ben heel nieuwsgierig hoe het afloopt.
Had jij de kans gehad om door te lopen, dan hadden de engelen jou gevonden. Wat goed dat zij jouw moeder op tijd op de schouder tikten…..
ik krijg kippenvel van je woorden Athy, dankjewel mooi mens…
Wat een prachtig en ontroerend verhaal uit jouw jeugd Anne en uit het jonge leven van je ouders! Ik ben erg benieuwd naar het vervolg. Wat ben ik blij dat de engelen jou niet hebben gezien voordat je moeder jou miste en weer aan wal haalde….heerlijk om je te lezen, ik geniet!
Ellie, wat mooi dat je mijn ouders (ook) ziet met ontroering – dat voel ik (ook) als ik terugdenk aan hun jonge liefdesjaren…
Anne, wat ‘n prachtig, intiem verhaal, je gunt ons ‘n kijkje in het leven van ‘n jong gezin. Verbannen om overtuiging, ik voel de liefde binnenshuis, hoe jonge mensen toen veroordeeld werden om hun anders denken terwijl er zoveel liefde in hen school.( hoewel mensen nog steeds veroordeeld worden om hun geloof, overtuiging ja noem maar op ).
Ik ben “jaloers”op het huisje waar je woonde, de zee bijna hoorde ruisen. En zo blij dat de engelen jouw moeder bij de hand namen en niet jou, wat zouden we dan veel liefs en mooi’s hebben moeten missen.
xxxx
ooh Dimph, wat voel je alles toch zuiver aan, ik ben blij dat jij mij leest en de gedachten deelt die het bij jou oproept, heel fijn zo’n ‘spiegel’ – dankjewel
Lieve Anne,
Zo eenvoudig lijkt het, een verhaal als deze prille jeugdherinnering op te schrijven. Maar o zo moeilijk is het om zo’n simpele inhoud niet triviaal te laten klinken.
Prachtig, aandoenlijk en teer vind ik je beschrijving van de sfeer, de grote en kleine gebeurtenissen van je jeugd in Zeeland. Ik lees graag het vervolg!
Marcelle
Dankjewel Marcelle, blij mee, net als met het feit dat jij zo dichtbij Aal was in haar kwetsbaarste zijn…
Hallo Anne
Ik ben eveneens in Westkapelle geboren, maar dan in mei 1952. Woon na een afwezigheid van vijf jaren weer gedurende een lange periode in Westkapelle. Ben al jarenlang zeer geïnteresseerd in het wel en wee van het dorp. De wereld heeft ook hier niet stilgestaan en vermoedelijk zou je niet veel meer van de leefgewoonten uit 50er jaren van de vorige eeuw herkennen. Mogelijk hebben we bij elkaar op de kleuterschool gezeten. Klopt het dat je vader de 5e klas had? De straat waar je woonde, nadat je uit de noodwoning verhuisd waren, en waar de foto gemaakt is, heet de Koudorpstraat. Ken je nog namen van buren, vrienden of vriendinnen of andere Westkappelse namen? Het hoofd van de openbare lagere school heette Van de Sande. Daarnaast werkten er toen ook meester Hoekstra, juffrouw Van Eenennaam, juffrouw De Vos en juffrouw Bosdijk.
Heb je nog foto’s van Westkapelle uit die periode?
Ha Daan!
Wat verschrikkelijk super leuk dat je dit leest en reageert! Ik pijnig mijn geheugen af op zoek naar je naam. Mijn beste vriendje was onze buurjongen, idd op de Koudorpstraat!, hij heette Ariaantje en had een opa met een invalidenkar waar wij wel eens mee mochten spelen , dwz rijden op het speelplein van de school – we moesten dan hangen aan de lange hengsels. Schuin tegenover ons woonde de kleermaker met zijn zus, ‘tante Jo’ waar ik heel veel was, zij hadden een varken en een mooie tuin vol dahlia’s. Mijn moeder en ik hebben haar nog een keer opgezocht in de jaren ’90 in Middelburg in een verpleeghuis.
De smid woonde wat verderop, ik herinner met de geur, het geluid, de vonken, de hoefijzers die hij onder de paardenvoeten sloeg met ijzeren nagels! Ik weet nog best veel, teveel om hier allemaal op te noemen… ook de namen die je noemt. Meneer Hoekstra was de lievelingscollega van mijn vader, hij heeft mij leren breien toen ik vier was. Mijn vader gaf les aan de vierde of vijfde klas. Ik heb nog een foto van hem in deze klas, met een paar meisjes. Ook foto’s van mezelf met een koektrommel en misschien nog wel meer. Ik zal eens zoeken en zien of ik ze ergens kan plaatsen. PS reageer even via de mail, dan krijg je nog meer antwoord. Groeten aan Westkapelle en vooral aan jou Daan!
prachtig!
Dag lieve Annet! xxx
de voelsprieten van je moeder schrijven nog steeds met je mee, Anne, en dat is goed zo, mooi in balans met je vaders ook verborgen diepgang
wat fijn om dit van jou te horen Joke!
mijn vader had echt diepgang, hij kon verschrikkelijk snuiven en briesen, maar in wezen was hij een stil water met een hart van louter goud
Ik heb bij weinig mensen dat een ‘wordt vervolgd’ voor mij meteen mag zijn. Bij jou kan ik haast niet wachten. Wat weet je het ook nu weer enorm mooi neer te schrijven.
dat is nog eens een inspirerend begin van vandaag, dankjewel Mies
Zoveel reacties! Genoten van jouw verhaal (ik zie je de zee inlopen) en kan alleen maar innemen nu, woord voor woord……..
🙂 Jannie! 🙂
Hallo Anne
Op 18 april jl een uitgebreid emailtje aan je gezonden. Is deze aangekomen?
Groeten, Daan
Gevonden Daan, geweldig, heel blij mee, dus graag beantwoord!
Groet, Anne