Uit de kast

Het is zo’n druilerige zondag waarop je in een doos met vergeelde foto’s duikt. Ik kom mezelf tegen. Mijn klas. De allereerste foto waar we allemaal opstaan. Allemaal? Zit de helft in de bosjes? Wat een stelletje ongeregeld. Ik zie amper wie wie is. Daar kwam verandering in. Dankzij mijn broer.
Ik zie hem nog staan met zijn camera in de ene hand, de andere resoluut wijzend waar wij moesten staan opdat we er allemaal opkwamen. Wij gingen in het gelid zoals we nog nooit gedaan hadden. Mijn broer stond erbij of hij dit al jaren deed. Het was zijn eerste opdracht.

Mijn broer was te intelligent voor school. Hij hoefde er niets voor te doen en deed dus niks. Nou niks? Hij las Suske en Wiske en verder haalde hij alles uit elkaar wat in elkaar zat. Het begon met stekkers en wekkers, ging over naar horloges en fietsen, mondde uit in brommers, mountain bikes en racefietsen. Het zat erin dat hij iets werktuigbouwkundigs zou gaan doen, maar eerst wilde hij vioolbouwer worden. Dat werd hij niet.

Bioloog dan. Dat was hij geworden als hij niet zo onderzoekend geweest was. De eerste de beste keer dat ze een proefpersoon nodig hadden op zijn universiteit, meldde hij zich. Hij moest iets doen waarbij snelheid en reactievermogen getest werden. Hij was sneller dan snel, reageerde eerder dan het testmodel. Hij kreeg een glas bier. Sympathiek gebaar. Of hij de test nog een keer wilde doen. Hij wist nu wat er gevraagd werd en reageerde nog sneller. Dacht hij. Niet dus. Daar schrok hij van. Een beetje. De proef ging door tot tien glazen bier. Het werd niks meer met die test. Bier en biologie gingen niet samen. Hij stopte met het een, ging door met het ander.

Hij wist even helemaal niet meer wat hij in de hemelse vredesnaam ooit nog zou willen worden voor de rest van zijn hele leven. Hij verstopte zich in een diepe kast en kwam er voorlopig niet meer uit. Het was donker in de kast. Het leek de donkere kamer van Damocles wel, een boek dat hij niet gelezen had, zie boven (S&W). Het deed hem denken aan een andere donkere kamer, een kamer waar negatief transformeert in positief. Mijn broer zag het helemaal zitten. Hij ging fotograferen! Hij ging ontwikkelen! In diezelfde kast, compleet met een bak giftig spul. Van meet af aan zette hij zijn naam eronder, Marco Vellinga. Dat stond. Dat bood perspectief. Hij werd fotograaf, sterker, hij wàs fotograaf.

Zijn eerste grote klus kreeg hij van zijn zus. Klassefoto’s van de school waar ik werkte. In mijn klas zaten inmiddels heel veel kinderen en dan had je de andere klassen nog. Het fotograferen was geen punt. Mikken en klikken. Dat klinkt simpel, is het niet. Het komt erop aan op de goede plek te gaan staan, zitten mag ook, liggen desnoods of hangen aan een boomtak en dat met je fototoestel in de aanslag. Dan pas komt het mikken en klikken.

Mijn broer had het geluk dat hij een aangeboren oog heeft voor het zien van de goede plek. Hij komt binnen en ziet de plek. Daar gaat hij staan en klaar is hij. Nu is het wel zo, dat ook wat aangeboren is, aangeboord moet worden. Daar had hij zijn zusje voor. Ik had namelijk altijd geheime plekken waar ik geheime dingen deed. Mijn broer werd hoe langer hoe bedrevener in het vinden van de plek waar je dat kon zien. Al moest hij er het dak voor op, al moest hij er plat voor onder het bureau.

Tot slot nog even over die klassenfoto’s. Die heeft hij alle 1000 in de kast ontwikkeld. Hij deed dat zo volmaakt dat alle ouders gingen bijbestellen voor buurvrouw en buurman en daar de overburen van en dan had je de opa’s en oma’s nog en de tantes. Mijn broer zat in de kast en bleef erin. Toen hij er eindelijk uit kon, kwam de administratie. Zo snel als er besteld werd, zo traag werd er betaald.

De ontwikkeling van mijn broer zie je op zijn website: www.marcovellinga.nl