Zodra de koeten aan het koetelen zijn, zit ik op de schommelbank. Dat doe ik al tien jaar, eerst wist ik niet eens dat koeten zo oud konden worden. Vandaag zit mijn vriendin naast mij, ze heeft zich een dagje los weten te rukken van thuis, waar veel gaande is, waaronder verbouwing van serre, schilderen, ziekenhuisperikelen, tuin, kinderen en kleinkinderen en wat dies meer zij.
,,Kijk, het vrouwtje broedt op twee eieren.”
,,Hoe weet je wat het vrouwtje is,” vraagt mijn vriendin, genietend van haar kopje koffie en een versnapering die de lijn niet schaadt. ,,Ze zijn allebei zwart met een witte snavel.”
Ik ben de blinde die al zittende ziende is geworden dankzij het paren van dit paar en brandt los.
,,Bij het paren springt het mannetje op het vrouwtje en daar is hij zo mee klaar.”
Vriendin proest het al uit.
,,Dan duiken ze omlaag om zich op te frissen en dan zie je de poten. Op een keer zag ik dat de kleur van de poten verschilt, en toen ging ik opletten welke poten bij welk geslacht hoorden.”
Vriendin ligt nu dubbel op het vlonder. Ik ben nog steeds bloedserieus.
,,Er zit er altijd een op het nest te broeden, de ander is weg om bouwmateriaal te halen of die duikt naar de bodem voor voedsel. Dan zie je gele poten, dus die zit niet te broeden.”
,,Maar hoe weet je nou zeker dat dat het mannetje is?”
,,Omdat die ander de hele tijd op het nest zit. Dat doet geen man, En als er een eend dicht bij het nest komt, racet gele poten over het water, zet veren en keel op en jaagt eend weg. Gele poten zorgt ook voor het bouwmateriaal. Gele poten is zeker de man.”
,,Hmm. ” Helemaal overtuigd is vriendin nog niet.
,,Kijk! Daar komt man aangezwommen met bouwmateriaal dat hij heeft opgeduikeld, een enkel dor blaadje.”
Man zwemt naar het nest, vrouw strekt haar kop en neemt het blaadje over. Ze plaatst het rond de twee eieren, de rest moet ze nog leggen. Man zwemt weg.
,,Gaat hij nu alweer?” Vriendin.
Koetenvrouw schreeuwt hetzelfde. ‘Kiki!’ Een scherpe kreet, tweemaal.
,,Wat zegt ze?” Vriendin is nu een en al interesse en dan wil ze alles weten.
,,Dat man nu op de eieren moet. Zij wil ook even weg, ze wil eten.”
,,Die man van haar zwemt gewoon door. Hij luistert niet.” Vriendin raakt overtuigd. ,,Mannen kunnen niet luisteren. Gerrit ook. Zit ik met de broodjes, gaat hij naar de Gamma en blijft uren weg voor een plank.”
,,Kees is nog erger. Die komt uren later thuis met met 1 schroef, zegt hij dat er een eindeloze rij bij de kassa stond en ik maar wachten met de hap.”
Daar komt koetenman. Weer met een zo’n dor blaadje in de snavel. Vriendin vallen de schellen van de ogen.
,,Gaat hij daar nou zo’n end voor weg? Die liggen ook aan de overkant. Echt precies Gerrit.”
,,En Kees.”
Koet geeft zijn minimale vondst aan koetenvrouw. Zij grist dat blaadje uit zijn bek, propt het tussen de takken, daalt het nest af en plonst het water in met een luid ‘kiki!’
,,Goed zo! Laat hij nou maar even op de eieren!” Vriendin is een en al inleving. Dat is het leuke van mijn vriendin.
Koetenman doet ‘kiki’.
,,Wat zegt hij nou weer?”
,,Wat doet mijn vrouw? Laat ze mijn eieren koud worden?”
,,Alsof mannen niet even op de eieren kunnen zitten. Dat ze de borst niet geven, oke, maar even op zo’n ei zitten. Kijk haar! Ze zwemt gewoon verder. Hij bekijkt het maar. Wat een geemancipeerd vrouwtje!”
Inderdaad zwemt koetenvrouw voorwaarts. Man ‘kikiet’. Vrouw duikt onder. Man kijkt waar vrouw gebleven is. Nergens. Man kijkt links, rechts, achterom. Iemand zal die eieren warm moeten houden.
,,Klim er zelf maar op!”
Vriendin weer. Koet klimt erop. Kop vooruit. Daar liggen twee eieren koud te worden. Hij kijkt om. Waar blijft vrouw?Die eet een groene sliert. Man kikiet. Thuiskomen!Vrouw duikt onder. Dat doen vrouwen nou altijd als je ze even laat gaan. Man stommelt het nest op. Gele poten wijd om de eieren en dan zakken. Wat is dat nou? Zijn buik zakt maar half. Kop omlaag. O ja, de eieren.
‘Kiki! Vrouw! Kom nou!’
Vrouw kijkt om. Man zit op eieren. Houden zo. Kop vooruit en doorzwemmen, de bocht om. Man heeft het nakijken. Ja, als vrouw eenmaal weg is, kan man lang wachten.
6 reacties
Leuk he, dat je die koeten van zo dichtbij kunt observeren en zoveel nieuwe dingen opmerkt. Onderhand lekker kunt schommelen. Grappig dat je op mannen kunt mopperen dat ze voor een kleinigheid lang wegblijven, terwijl hij als de vrouw wegblijft helemaal geen idee heeft waar ze uithangt.Erg leuk om dat zo typerend neer te zetten.
Als de mannetjes gele poten hebben, dan hebben de vrouwtjes zeker lichtblauwe. Want ik heb een keer een nest moeten verstoren, dat kon echt niet anders en zag dat de verdedigende ouder lichtblauwe poten had. Ik heb je een mail gestuurd met mijn resultaat van 10 minuten gaan. Naar Planet deze keer. Ik herken ‘Kiki’echt niet hoor. Maar tegelijkertijd weet ik ook geen beter woord voor het geluid. Het geluid is metaalachtig vind je niet?
Wat leuk Kees, Lichtblauwe poten, dat jij dat gezien hebt! Misschien hebben ze allemaal andere poten, is het ook niet geslachtgebonden. Dan zou je heel veel koeten en koetenpaartjes moeten obserberen. Bij dit stelletje heeft de man gele poten en de vrouw zacht oranje. Ik heb ze daarnet nog gezien. En het zou kunnen dat er nu drie eieren zijn. Het vrouwtje hief haar lijf van het nest, schuddelde drie keer, wat enigszins leek op persen, en ging weer lekker zitten. Intussen dook man er lustig op los met de gele poten omhoog.
Geluid benoemen is het moeilijkste dat er is. Ik heb bewondering voor de mensen die het beschrijven in ornitolgische (vogel) boeken. Van tsjiep en tsitsi tot kri en wiewie.
Ik hoor vooral die i-i-i ontploffend uit kracht, vandaar die k, zoiets als bij Kees, maar dan anders.
Nu worden de poten een obsessie
Anne,
Het liet me niet los en ik moest het weten. Op Google vond ik een omschrijving waar ik me helemaal in kon vinden:
Meerkoeten maken korte ‘keffende’ geluiden. In de paartijd laat het mannetje een klikkend ‘pieks’ horen. Het vrouwtje: ‘kew, kew’.
Wat vind jij er van?
Heerlijk zoals jij beschrijft hoe vrouwtjes en mannetjes koeten handelen en we ons zo weerspiegeld vinden in hun gedrag en dat allemaal zo op jou schommelbank