Koekoek

Ik staar uit het raam voor inspiratie voor Iris, mijn nieuwe boek, een liefdesgeschiedenis vol stormachtige seks en bedgeheimen, drama en valkuilen, zwoele romantiek. Dat is niet genoeg. Te gewoon.
Ik staar naar buiten.
In de appelboom hangt een vogelhuisje waar elk jaar een koolmeespaartje broedt. Ze beginnen met de voorbereidselen zodra de blaadjes aan de boom hun bezigheden aan het oog onttrekken. Man en vrouw vliegen af en aan met takjes en pluisjes en af en toe doen ze van alles in het nestkastje. Ik stel me voor dat ze vlechten en weven, maar misschien bedrijven ze de liefde.  Af en toe zijn ze allebei elders. Dan is het stil in de boom. Ik staar in de roerloze boom. Datum: halverwege de meimaand. Plaats: Fichtelgebirge.
Plots zie ik iets dat ik niet eerder gezien heb. Een rilling over mijn rug.
Op het nestkasje zit een onbekende vogel, twee keer zo groot als de koolmeesjes, kleiner dan een duif en slanker. De vogel heeft het formaat van een merel, zilvergrijs, wit op de buik, met fijne streepjes. De vogel zit stil op de nok van het nestkastje, buigt zich in een vloeiende beweging voorover, dieper en dieper tot de kop voor het vlieggat hangt, ondersteboven als een omgekeerde koekoeksklok. Na een minuut houdt de vreemdeling het voor gezien en vliegt weg.
Nieuwsgierig pak ik de vogelgids, blader langs mezen en vinken. En dan zie ik hem, dezelfde slanke lijn, dezelfde grijze kleur, streepjesbuik, hetzelfde pientere kopje. Het is…. een koekoek!
Vaak heb ik de koekoek gehoord, wie niet,  maar hoe een koekoek eruit ziet, wist ik niet. Volgens de gids zoekt het vrouwtje in mei nesten waar zij haar eieren in kan leggen, soms wel 12.  Nooit heb ik erbij stilgestaan hoe dat in zijn werk gaat. Plotseling begrijp ik wat ik zag, zoals Cruijff opmerkte, je ziet het pas als je het weet. Ik zag de koekoeksvrouw kijken in het mezennest, niet zomaar, laat ik eens gluren bij de buren, nee, ze keek met een bedoeling. Ze keek of ze haar ei erbij kon leggen.
Ik begrijp ineens waarom ze zo slank is. Als ze zo rond was als de merel, zou ze niet passen door de kleine vlieggaten van kleinere vogelsoorten. De koekoek zoekt kleinere soorten opdat haar jong het grootste is, de grootste heeft de grootste bek, krijgt het meest te eten en heeft de grootste kans te overleven.
Er doen vele verhalen de ronde over het koekoeksjong en de reputatie van de koekoek is niet best.
Mijn kortstondige waarneming van de koekoeksvrouw zet dit imago op zijn kop. Stel je eens in haar plaats. Wat een gedoe om elk jaar weer 12 geschikte nesten te vinden, af te wachten tot er eieren in liggen en beide ouders weg zijn. Precies op dat moment moet ze dat vreemde nest in, het ei eruit persen en wegwezen voor het broedpaar terug is. Het kon wel eens heel wat meer van haar vragen dan dat simpele eieren uitbroeden en jongen voeren. Het schijnt dat haar eieren ook nog de kleur kunnen aannemen van de reeds aanwezige eieren. Hoe kan dit? Wat zit er achter dit vreemde broedgedrag?
Met een schok ben ik terug bij de liefdesgeschiedenis van Iris, mijn nieuwe boek, dat raadselachtige, broeiierige, die mimicry, jaah, daar zit iets in, iets uitdagends, iets ongewoons, iets dat vraagt om meer…