Wonder van de stem – 2

Twee weken waren nodig een gedicht van buiten te leren. De laatste dag bleek ik er drie te kennen: van Paul van Ostaijen, M. Vasalis en Annie M.G. Schmidt. Zwanger van een drieling,  kom ik met driedubbele vertraging in Doorn. Allereerst is daar de blikseminslag in de bovenleiding van de trein, daarna blijkt mijn NS kaart in Hoorn wel,  in Driebergen niet geregistreerd te worden als rechtsgeldig voor een stationsfiets, als mijn vriendin binnenstormt vanuit Amsterdam met haar kaart, blijkt die na een jaar van aanvragen en telefoneren ook niet in orde voor het Drieberger apparaat. We krijgen de duurdere leenfietsen van mindere kwaliteit en komen een kwartier te laat.
Met achterstallige binnenkomer is het voor opgewonden standjes geen geringe opgave rustig aanwezig te zijn in afwachting van op handen zijnde geboorten. Wondere stemming laat zich horen in toonsoorten die barensweeën aankondigen en waar de mooie min die moeders meel tot mosterd maalt van op de vlucht zou slaan zonder Arnold als kalmerend dirigent. De mooie min is het begin. Gymnastiek voor mond en klauwzeer. We doen er spierpijn verwekkende gebaren bij, want in het gewone leven laten wij als houten klazen watervallen van aangeklonterde letterbrij onze mond uitratelen.
De gebaren die Arnold aanreikt zijn niet de normale gebaren van graaien en grijpen, wijzen en wenken, afhouden en meesleuren, maar het alfabet van fijngevoeligheid die de stem  resonantie van innerlijke bewogenheid meegeeft, mits aanwezig in het betreffende innerlijk.  C’est le ton qui fait la musique, je hoort het als je luistert en je luistert als je bewust wordt wat er te beluisteren valt.
Arnold beweegt door de spraakgebaren als een vis in het water, of omgekeerd, de gebaren ontspringen aan zijn binnenste als water aan een bron. Hetzelfde zinnetje,  of nog korter, hetzelfde woord in zes varianten.
‘Kom’ als uitnodiging of omgekeerd ‘kom nou!’
Woord en gebaar, innerlijk en uiterlijk, beweging en bewogenheid zijn het zout in de pap, de smaakmakers van de stem, zonder doorleving wordt het een monotoon geneuzel als bij Arnon Grunberg. Na deze bewustmakende oefening mogen wij het gedicht dat met vreugde, dan wel pijn en moeite eigen gemaakt is, opzeggen met een stem die geen idee heeft waaraan hij ontspringt en waarheen hij gaat. Wij zijn allemaal blij dat we de enige niet zijn. Ik in elk geval. Een voor een doen we ons gedicht, een voor een laten we onze stem horen. De stem is spannender dan het gedicht. Het eerste wonder.
Het tweede wonder volgt meteen. Ik ben aan de beurt met mijn stem en mijn gedicht. Wie van de drie? Het tongbrekende Melopee van Paul, het gedragene van Vasalis of de grap Annie M.G. ‘Dit is de wereld van grote mensen, je hoeft er nog niet in – het is er boos, er zijn geen feeën meer – er zijn hormonen, en altijd is er weer wat anders loos.’
Het wonder geschiedt, alle 50 coupletten komen eruit.  Mijn lichaam reageert uit zichzelf met het gebaar van een opgewonden bromtol die de zacht gespannen kinderhand verlaat, mijn voeten trappelen opgewonden op de grond tot ze zijn afgedraaid. De bromtol staat stil en wat doe ik? Nog een gedicht. ‘Zij luisteren beiden naar haar oud verhaal’, bij het uitkramen van het derde gedicht, doet Arnold kalmerend mee met de lange rivier, de schuivende maan en de schuivende kano naar zee.
Het afstemmen lukt. Stilte daalt neer.