Vrouwenlijn (6) – Shit

Mijn vader wou met eigen ogen zien wat er achter het ijzeren gordijn te zien was en van de zenuwen blokkeerde mijn moeders darm. Gelukkig waren we daarvoor toegerust en nam zij een laxeermiddel. Het wachten voor de grens, de lange rij, de douanebeambten, de werkelijkheid en het imago van het ijzeren gordijn waren sterker dan het laxeermiddel, er kwam niets. Eenmaal achter het gordijn in het groene niets, nam ze er twee. Toen dit ook niet hielp drie. We waren inmiddels in Plzen, zonder -i-.
Er gebeurde van alles in Plzen, behalve haar toiletbezoek. De dokter kwam eraan te pas, gratis, want medische hulp was voor rekening van de staat. Daar was mijn vader met zijn rooie Marxbril, blij mee. De dokter schreef een paardenmiddel voor, daar was mijn moeder blij mee.

Tussen de laxeerperikelen door denken de Tsjechen dat we van een andere planeet komen waar iedereen in een Cadillac rijdt en roomboter eet en worden wij overal binnengehaald om slivovitsj te drinken en spek te eten en potten honing in ontvangst te nemen. Het rode communistenhart van mijn vader bloeit als een vlammende roos en onvervaard gaat hij in op de uitnodiging van een kampeerder naast ons, een piloot die in Praag een prachtig appartement heeft. Wij moeten Praag zien.
Mijn vader had een hekel aan steden, meed ze altijd en overal, maar Praag moeten we nu natuurlijk in. De piloot geeft ons een sleutel, want zelf is hij op vakantie in Plzen. Mijn vaders enthousiasme kent geen grenzen, wat een vertrouwen heeft die man, zoiets kan alleen in een socialistisch land, daar hebben de mensen vertrouwen in elkaar en zijn niet bang voor dieven. Hij wijst op een dolk die hij net gekocht heeft voor mijn broertje, de prijs staat erin gestanst. Wanneer broer en zus daar het overtuigende bewijs van zijn waarheid niet in zien, zegt hij op gedragen toon ‘in een kapitalistisch land gaan de prijzen almaar omhoog, de rijken worden rijker en de armen armer. Hier staan de prijzen in het ijzer gegrift’.

Helaas dreigt mijn moeders darmprobleem een spaak in het wiel te steken. Daar steekt de biologische kijk van mijn vader de kop op. Als zij dan toch niet naar de wc kan, kunnen we net zo goed naar Praag. Wat moet die piloot anders wel van ons denken? Dat zijn gastvrijheid ons te min is?

Mijn moeder neemt het paardenmiddel en wij gaan naar Praag . Zij brengt nog in dat ze onderweg misschien wel moet. Hij brengt er tegenin dat er genoeg bos is voor de ontlasting van een hele dierentuin.
Bij elk nieuw bos remt hij af. Ze hoeft niet.

Zijn we in Praag, het drukke Praag waar hij zo’n hekel aan heeft, een onbekende stad vol auto’s en bussen en wegen die je niet kent. Komt het los.
‘Ik moet!’
Ze houdt het geen seconde meer uit. Het moet eruit. Hier. Nu.
Onder haar noodkreten zet hij de auto pardoes stil bij een busstation, of all places. Zij stapt uit en zonder een sekonde om zich heen te kijken, gaat ze midden op de stoep zitten, broek omlaag.
Mijn broertje en ik zien door de autoraamjes hoe zij steeds hoger op haar benen moet gaan staan, er komt geen einde aan. Wij kijken onze ogen uit, en zijn niet de enigen. Eindelijk is alles eruit, een berg die nog nooit vertoond is zo hoog, zo breed, zo bruin, zo groen, zo geel.
Mijn moeder kijkt niet op of om. Ze haast zich de auto in, waar mijn vader het stuur omklemt met witte knokkels. Ze zit amper of hij geeft gas. Mijn broertje en ik kijken door de achteruit. Voorbijgangers staan met grote ogen te kijken van de enorme hoop naar de wegschietende auto.

Gaan moeder en dochter twintig jaar later lopen langs de Amstel, moet Aal ineens, en weet niet waar ze het laten moet.
‘Wat moet ik nou?’
Er klinkt paniek in haar stem. Ik wijs naar een boerderij aan de overkant.
‘Ik ga niet bij wildvreemde mensen aanbellen dat ik naar de wc moet.’
‘Ik wel.’
Ik steek over, loop het pad op, bel aan. De boerin doet open.
‘Mijn moeder schaamt zich wild, maar ze moet ontzettend nodig naar de wc.’
‘Dat is toch niks om je voor te schamen. Laat maar komen!’
Aal komt al aangestrompeld, vliegt achter de boerin aan en komt vijf minuten later opgelucht terug. Als beloning wil ze het Praagse verhaal uit de doeken doen, waarvan ik haar weet te weerhouden met een kordaat bedankje.
Dit is het begin van een nieuwe verhouding. Moeder en dochter worden loopmaatjes…