Vrouwenlijn 19 – Zoneman

Het Moekeboekje is af en zoon, alias kleinzoon van Moeke, krijgt een exemplaar. Hij staat er beteuterd bij, met zo’n blik dat hij niks voor zijn moeder gedaan heeft en zijn zusje alles. In dit ene geval dan.
Ik voel zijn beteutering. Dat heb je met familiebanden. Druk op een uiteinde en de hele draad gaat meetrillen, onaffe eindjes seinen pijn door je ziel. Als zus voel ik zijn draadjes, maar het kunnen ook de mijne zijn.

In een poging deze familiepijn te verzachten, maak ik het erger.
‘Joh, dit is een echt vrouwenboekje, van grootmoeder op dochter op kleindochter.’
Dit beurt mijn broer totaal niet op. Wat rest is de familietoon van spot, zelfspot, klucht en lucht, de toon waarbij je jezelf opblaast op nuchtere toon en de ander neerzet op dezelfde Grunninger toon. Zoals onlangs.

Ter bestrijding van stierlijke verveling zoals dat gewoon schijnt te zijn bij bezoeken van zoons aan demente moeders, gaan wij het vakantiedagboek van Aal voorlezen, uit de tijd dat hij 10 was en ik 13.
Er staat bijvoorbeeld:
Anne heeft geholpen aardappels te schillen en Marco heeft melk gehaald bij de boer.
Ik maak dat net even anders.
‘Anne heeft de boodschappen gedaan en de aardappels geschild en boontjes gerangd en vlees gebraden op de primus, kortom een heerlijke maaltijd gekookt en ook nog afgewassen. Marco lag bij de boer in het hooi.’
Mijn broer denkt een seconde dat het er echt staat en grist het dagboek uit mijn handen. Leest de tekst die er werkelijk staat, glimlacht onzichtbaar en leest verder.
‘Die lieve Zoneman van mij, Marco dus, dat schattige kereltje, vond tien verse eitjes in het hooi en ging pannenkoeken bakken met verse melk die hij zelf uit de koe had gemolken, wat zelfs de boer niet voor elkaar kreeg. Anne lag nog steeds in bed, zoals altijd te lui om op te staan.’

In de setting van broer-zus-moeder-geklonken-aan-tafeltje, borrelen bulderende lachsalvo’s op bij broer en zus en bij Aal! Tranen van het lachen rollen over haar verdroogde wangen, ze klapt in haar handen, trommelt op de tafel, zingt onverstaanbare teksten, roept onbegrijpelijke woorden en heeft schik voor tien, net als wij. Onbedoeld ontwikkelen wij zo geheel nieuwe vormen van lachtherapie die krakkemikkige, scheefgezakte, demente moedertjes van de rand van de dood sleept.

Ik zoek de familietoon.
‘Ja broer, Aal laat twee boekjes na, 1 over haar moeder en 1 over haar dochter, haar rotste tijd en haar leukste.’
Nu zou hij moeten zeggen dat haar tijd met haar zoon met geen pen te beschrijven is, een tijd van puur avontuur, geen woorden, maar daden, vuur en vlam. Want dat was het.

Dan tilde hij Aal op, zo dat ze in zijn armen lag als een baby en gooide haar over een afstand van minstens twee meter in de armen van een vriend van hem. Zij vond dat geweldig. Nooit lieten ze haar vallen.
Of hij sprak door een microfoontje dat hij als zesjarige boven het kookstel gehangen had ‘oehoe, wat zie ik daar?’ Aal schrok zich rot, maar het moment dat ze het door had lachte ze zich slap.
Of hij vroeg de bijl aan haar, hij was al 7 en wilde een tak van een boom hakken.

Als rasechte Grunninger Mallebone, straatkind en wildemeid die het altijd moest doen met een kinderachtig stompje potlood en een vuil schriftje, gaf zij de echte bijl aan haar piepkleine blonde zoontje met hoogrode wangen en vuurrode oortjes van spanning. Natuurlijk wel met de juiste aanwijzing en gestrengheid, een beroep doende op zijn verantwoordelijkheid als man. Dat Zoneman een dodelijk wapen ter hand had.
Trots als een cowboy, een ridder, een held, een man van 7, voerde hij zijn plan uit en bracht, ongeschonden, de bijl keurig terug op zijn plaats. Waarmee de vertrouwensbasis gelegd was voor een relatie die niet kapot te krijgen was, dwars door wildwoeste puberjaren heen.
Al zijn wilde dromen konden rekenen op haar geloof in hem. Toen hij de universiteit geen klap meer aan vond en foto’s wou maken, stond zij achter hem.

Mijn vers gescheiden broer kijkt of hij nooit bestaan heeft, geen moeder gehad heeft, moederziel alleen en hulpeloos op de wereld staat, onze stoere stakker is zijn eigen spoor even helemaal bijster.
Dit triggert een keigoed idee. Bij mij. De plek van Zoneman in Aals familiekroniek. Nummertje 3 dus.