Couscous

Ik kook simpel en ik wil het nog simpeler. In de lijn van Slow Food. Dat je weet wat je eet, dat het er op je bord uitziet als op de koude grond, maar dan warm. Vol natuurlijke smaak. Het lijkt me ook minder werk. Daarbij krijg ik meer ruimte in mijn keukenkastjes die uitpuilen van wat ik nooit gebruik. Ik ben een koekenpannenmens.

Sta ik met de nodige pannen in de hand naar nog meer pannen te kijken, komt mijn Marokkaanse vriendin binnenstuiven. Wij vullen elkaar perfect aan. Ik weet niets van het ABC der Berberse geneeskunst, kookkunst en opvoedkunst en zij kent mijn ABC niet. Als zij een spray wil hebben voor douche, keuken, kapsel of oksel, draait ze alle sprays rond tot ze het goede plaatje ziet.

‘Ha Anne, ga je koken?’
De eerste gedachte als je je vriendin ziet met links een braadpan en rechts een steelpan in de hand.
Stom genoeg zeg ik mijn eerste gedachte ook.
‘Couscous.’
‘Hoe maak jij dat?’
‘Dat staat op het pak.’
Ik kan mijn tong wel afbijten. In plaats daarvan pak ik een pak couscous dat een jaar over de datum is ten bewijze dat ik de Marokkaanse keuken eer aan doe. Waarmee ik mezelf in almaar benarder hoek duw.
‘Wat staat daar dan?’
‘Couscous in een kom, kokend water erover en vijf minuten later is het klaar.’
‘Dan heeft het geen smaak!’
‘Daarom heb ik het ook pas twee keer gemaakt. Een keer met abrikozen en een keer met groente.’
Ze kijkt of ik de complete Marokkaanse cultuur om zeep help.
‘Anne! Couscous koop je niet in een pak van de supermarkt, dat haal je los bij de Marokkaanse winkel aan de gracht. Dat is veel betere kwaliteit en veel goedkoper! Je doet het in een schaal, scheutje olijfolie erover, de groene uit Marokko. Dat meng je met je blote handen, niet met een pollepel, dan smaakt je couscous naar hout.

‘Met blote handen krijgt het een zeepsmaak.’
‘Was je je handen nu nog steeds met zeep? Dat moet je met citroen doen, dat weet je toch onderhand!’
Mijn vriendin komt sinds Berberse oertijden het leven en de wereld door met citroen en olijfolie. Ik kan geen kwaal hebben of die twee helpen me eraf, en in uiterste nood hebben we zeezout. Het moet mijn haar in, mijn vel of mijn mond.
‘En dan doe je het in de stoompan.’
Wil je van de pannen af, moet je er een dubbbele bij.
‘Je moet een stoompan hebben, want hoe maak je anders lamsvlees.’
‘Dat maak ik nooit.’
‘Omdat je geen stoompan hebt. Je doet het lamsvlees in de stoommand, kokend water in de pan, het vet druipt in het water en het vlees wordt een mals lammetje.’
‘Ik wil geen mals lammetje in mijn pan.’
Dit is het cruciale, zeg kritische moment waarvan onze ouders zeiden ‘twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen’.
Mijn vriendin kijkt me aan zoals ze haar kinderen aankijkt wanneer die onvertogen bezig zijn.
‘Je stopt geen lammetje in de pan, maar lamsvlees.’
En dan schiet ze onbedaarlijk in de lach. Ik houd van haar. Ze hoort zichzelf en dat is knapper dan jezelf zien. Probeer je voorouders maar eens te ontcijferen in je eigen vanzelfsprekende zinnetjes. Mijn vriendin kan dat en pakt in een moeite door de draad die kronkelend op de gesprekstafel ligt.

‘Maar Anne, hoe maak jij dan je groente klaar zonder stoompan?’
‘Gewoon. Groente in de pan met een beetje olie of water.’
‘Olie? Water? Bij je groente? Groente wordt slap van water en vet van vet.’
Bij Allah, moet ik ineens twee stoompannen. Het lastige van mijn vriendin is, dat ze van het kordate, controlerende soort is. Dat komt door haar Marokkaanse kinderen en de Nederlandse kranten. Vanaf de wieg strijdt zij tegen de smet die Het Nieuws over Marokkaanse kinderen, vooral jongens, smijt. Haar kinderen  stomen de groente, wassen de handen met citroen, doen hun huiswerk en werken in winkels voor hun eigen schoolboeken en kleren en eerdaags gaan ze naar de universiteit om huisarts en advocaat te worden.
Zulke kinderen. Zo’n moeder.
Zij is de vriendin die ik nodig heb om iets te veranderen aan mijn oergrond van aardappeleter.

Omgekeerd wil ik de vriendin zijn die zij nodig heeft bij het uitzoeken van boodschappen in de Hollandse supermarkt.
‘Jij leert mij het ABC van de Marokkaanse keuken, ik leer jou ons ABC.’
Ze doet de armen over elkaar.
‘Begin maar meteen.’
Zo is ze. Ik zoek een stuk papier dat nergens te vinden is en scheur een stuk van een envelop voor Man. Daar schrijf ik een grote A op. Voor ik A kan zeggen, heeft zij het al gezegd. Of ze bij de dokter zit.
‘Aaaaa.’
‘Je kunt wel lezen!’
‘Deze A ken ik, maar jullie doen telkens een andere A.’
Dit smoesje ga ik ontzenuwen. Ik pak de krant. Laat het nou waar zijn. We vinden vier verschillende A vormen. Met haar haarscherpe ogen ziet zij ze eerder dan ik.
‘Nou weet ik de A wel, de rest doen we als ik jouw couscous kom proeven. Ik ga naar huis, dan kun jij naar de Marokkaanse winkel voor couscous en een stoompan.’