Er zijn geen woorden voor het sterven van je kind. Ietepiete Schapendonk verloor haar zoontje Günther. Zij weet je mee te nemen op haar bijzondere pad van verwerking, inspiratie en troost. Hier is Ietepiete.
Wil even niet schrijven over wat ik aan het doen ben, maar wel over een plek die mij zeer dierbaar is en over iets wat ik gedaan heb. Een koestersteen gemaakt van vilt dus!
Ik kwam op het idee door een gebruik onder de mensen van het Joodse geloof. Die nemen een steentje mee als ze het graf van hun dierbaren bezoeken en leggen het daar neer. Zo kun je zien dat iemand vaak herdacht wordt. Daarom stuur ik weleens een steentje naar vrienden van mij die van het Joodse geloof zijn om zo namens mij een steentje te leggen.
Jaren geleden stuitte ik op een plek bij Arnhem op giga grote stenen midden op de heide…… toen ik dichterbij kwam zag ik dat bij iedere steen een land werd genoemd en kon ik lezen dat het iets van Herman van Veen is.
Hij wil dat op deze wijze de kindertjes uit die landen herdacht worden: de vergeten en overleden kinderen.
Middenin die kring ligt een glazen cirkel met een gedicht van Herman:
Lieverd,
Leven is als sneeuw,
je kunt het niet bewaren.
troost is dat jij er was
uren ,maanden, jaren.
De stenen liggen in de vorm van een medicijnwiel, wat een symbool is van heelheid. Omdat alles in verbinding staat met elkaar. Het staat ook voor het herstellen van harmonie…
Ik kan alleen van mijn eigen hart uit zeggen dat die symboliek voor mij niet eens zo belangrijk is, het is het gevoel dat ik daar heb. Dat gun ik iedereen.
Enne zo lief, soms zie ik een steentje liggen beschilderd door een kindje voor haar opa of oma, die liggen dan ergens in die grote stenen. Dan komt er werkelijk op mijn snuit een glimlach tot aan mijn oren!
Ik vind die plek zo prachtig dat ik er meteen een steentje voor Günther neer heb gelegd. Stenen voelen zo schitterend aan. Günther spaarde altijd stenen en schelpen, daar tussen zaten in alle zakken van broeken en jas deze voorwerpen PLUS steeltjes van fruit! Want hij knaagde fruit ook helemaal op, heeft ie dus van mij. De steentjes hebben dus een lange geschiedenis… ik ,,erfde” ze van hem, na zijn overlijden vond ik ze in al zijn zakken….o ja plus veertjes !
Zelf neem ik ook altijd een steentje of schelp mee als ik er op uit ben getrokken. Die doe ik in een grote glazen pot in de kamer, het voelt alsof Günther mij vergezelde op die trip. Niet in droefenis maar gewoon in aanwezigheid.
Ik leg er ook steentjes neer voor andere kinderen. Natuurlijk alleen als de ouders dit de juist plek vinden voor hun overleden kind. Het voelt daar zo goed en intens. Ook zo mooi dat ik er nog nooit iemand zag, maar steeds als ik er kom, is er weer iets gewijzigd. Dat vind ik zo mooi en de zwijnen blijven op gepaste afstand, want ze wroeten wel vlakbij, maar nooit daar.
Ik voel op die plek mij nog meer verbonden dan hier bij de urn.
Er hangt daar wezenlijk een andere energie. Voel het als een verbinding. Er wordt zo weinig medegedeeld over overleden kinderen, mensen weten soms niet hoe ze kunnen beantwoorden aan het gevoel dat hun kind niet vergeten gaat worden. Daarom maak ik dus al die troostende kleinigheden. Heb nu ook porseleinen kleine broches, daar past dan een knoopje op of een draadje van dierbare kleding. Maar ik denk er hard over om het zodanig in een vat te gieten dat mensen het zelf gaan doen. Kan in een workshop zijn of wat dan ook. Ik vind het zo triestig dat men vaak bv een hele slaapkamer intact laat…… het is juist mooi om er een nieuwe vorm aan te geven. En dat er zo toch troost is.
Och het is voor iedereen weer anders…
Ik maak nu graag stenen van vilt, vaak met de foto van de overledenen. Zelf heb ik er natuurlijk ook een. Als ik me wat kwetsbaar voel, neem ik de steen mee in mijn tas. Ik hoor dat ook van de mensen die al zo’n steen hebben en dat is het mooie er aan. Op de foto zie je de plek en van mijn steen. Ik schrijf dit stukje niet in droefenis hoor, maar wel in verbondenheid.
Ik gun alle kinderen van de wereld zo’n steentje op die mooie gedenkplek.
Je kunt het lezen op www.hermanvanveenfoundation.nl
Pluk allemaal de dag, geniet van vogelgezangen, ik dans na het schrijven van de tekst weer naar boven, want maakselen is mijn opdracht en ook opruimen…..sjuchtttt
Groetsels en zwaaitjes van Ietepiete Schapendonk
http://www.ietepietelietje.nl/
37 reacties
~ Mooi Ietepiete ~
En wat een beeldig trooststeentje…..
Lfs Annet
Wat mooi gedaan Anne.
Het ontroert mij.
Annet,
bedankt voor het compliment.
Liefs van mij
Wat mooi… Koester die prachtige koestersteen..
En mag ik een steentje bijdragen ?
Ja hoor Marleen draag je steentje maar bij. Het is voor ons allen.
kippenvel, ben zelf heel vaak bang geweest mijn zoontje te verliezen, drie keer zweefde hij op het randje van leven en dood, maar hij leeft nog en het gaat goed, dat alleen dankzij zeer kundige artsen …… en het gaat uitstekend. Maar dan raakt je iets zoals dit vol op een plek onder recht je vel … dit verhaal had het mijne kunnen zijn. Mijn afloop is waarschijnlijk anders, mijn handen zijn vol, terwijl daar iemand met lege handen staat … wat een pracht mens ben je Ietepiete, en wat lief dat je het wilde delen met ons Anne.
Brenda,
Vreselijk Brenda, wat een angsten moet je gekend hebben.
Het zal nog wel sluimeren in je.
Het verscheurt je en de angst blijft onderhuids aanwezig in kleine dingen.
Zoals ik nog steeds schrik van de sirene als de ambulance passeert.
Het verheugt mij dat jouw kind leeft.
Geniet er van met mateloze teugen.
De plek met de steentjes……ik was en ben er zo blij mee.
Ik heb gemerkt dat het mij goed doet in het rouwen,
ook op een plek die mijn zoon nooit gekend heeft.
Maar puur door de sfeer die daar hangt.
Ik vind het fijn om dit te delen, ik heb niet het alleenrecht.
Brenda bedankt voor je woorden,, lief dat je dit met mij wilt delen.
Dank je wel Brenda
Alleen stille bewondering past hier… dankje Anne en Ietepiete.
Dank je wel Lien,Bedankt voor het lezen.
Liefs Ietepiete
Zo mooi om dit te lezen. Ook ik deel vaak een steen uit aan iemand die dat nodig heeft, de troost er van. De weg die een mens te gaan heeft, dank voor het delen Anne. Ietiepietie, kracht en liefde op jouw weg.
Athy,
Fijn te lezen dat jij stenen deelt, geeft zo’n fijn gevoel.
Dank je .
Liefs
Ik voel een grote verbondenheid, ik verloor zelf twee van mijn kinderen.
Een koestersteen…zo mooi.
Verbinding in verdriet Anne….
Wat zou ik het heel graag anders zien voor jou.
het gemis blijft voor altijd schrijnen,
soms gaat het heel goed en dit duurt ook vaker langer,
maar dan ineens slaat het toe: grachten vol tranen.
Bedankt Anne dat je dit kon delen, moedig ook.
Armen om je heen
http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/syria/10135823/Syria-I-saw-rebels-execute-my-boy-for-no-more-than-a-joke.html
Vertederend mooi….. Pijn. ….. Troost……stenen
Ook gezien op KAFKA ‘S graf of op het graf van
Oscar Schindler….. Ik draag mijn kleine virtuele
Hartsteentje bij voor de verloren, ontbrekende zoon
In stilte verwekt de pijn telkens tot wedergeboorte
Mooie tekst……. Mijn liefs.
Jan aan…en met xxx
Stilte in mij, dat was toen ik jouw schrijven voor het eerst las…..ja DE schreeuw.
Mooi Jan dat jij die stenen op de graven zag, het gebaar alleen al..een steen….
het lijkt zomaar een steen verplaatsen maar het is zoveel meer.
Bedankt voor je steentje Jan, ik koester dat evenals de verbinding die ik voel.
Heb je link ook bekeken, mijn dank hiervoor.
Lieve groet van mij
En weer schreeuw ik in stilte een Munch
Vandaag………
X
Die prachtige bewerkte steen draagt tot in het hart en spreekt van verbondenheid en al zou mijn steen en die van vele anderen niet zo kunstig zijn het gevoel zal hetzelfde zijn al is het maar een steen met een naam het wordt een bewijs van welkom en afscheid.
Precies Edgard, de steen mag zelfs onbeschreven zijn, alleen het gevoel is van belang.
Maar als ik daar ben en ik zie zijn naam geschreven doet mij dat wat. een soort van :
.. Hij bestaat” een schreeuw lijkt het soms……… soms ook een glimlach omdat ik wel zijn moeder mocht zijn en nog steeds ben.
Liefs
Ik vind dat een heel mooi idee, zo’n steen ! Nu weet ik ook waarom ik steentjes meeneem van het strand en wat ik er mee kan doen !! Dank je.
Dag Mieke,
O wat fijn dat jij ook steentjes meeneemt.
Ik haal soms ook een steentje uit de grote pot.
Dan ga ik er iets aan versieren, maar soms vind ik een steen gewoon al fijn.
Zo zonder versiering is ook dierbaar. Voor jou misschien nog een idee ( dat deed ik al eerder ): steen omwikkelen met ijzerdraad zodat je het op kunt hangen, dan een naam er op schilderen.
Ik kan je er eventueel een foto van sturen.
Dank je voor je woorden.
Lieve groet
Mijn vriendin, moeder van haar kind, oma van haar kleinkindje, ze verloren onlangs het 18 maanden kleine mannetje, het was zwaar, en is nog steeds zwaar, haar vriendin overleed vlak daarna, ze zei, Maja, het is heel erg, maar niets is erger dan een baby verliezen, en je kind zo te zien strijden en lijden… en dat geloof ik zonder meer…
O Maja wat erg allemaal…..stilte in mij met een traan.
Wat wilde ik graag ook niet meer leven na de dood van mijn kind. Het was zo vreselijk om hem te zien lijden. De eerste dagen was ik blij met zijn dood,omdat de pijn er niet meer was. het maakte mij ook heel boos en soms steekt het weer de kop op………
Dan zoek ik de verhalen die ons verbond bij leven……..
Stuur je een warme omhelzing en ook voor je moeder
wat een kracht spettert er van dit mooie schrijfsel af…. bedankt dat ik mee mocht delen
Joke,
De verbinding blijft, ik zoek in de gebaren en rituelen de erkenning van zijn bestaan. Want hij was er echt mijn kind en nog steeds in mijn hart.
Dank je voor je woorden.
Lief
zucht,, wat een moeder hart,, Elke keer grijpt het me weer aan , als ik me bedenk hoe het moet voelen om je kostbaar bezit te missen,, Het is zo bijzonder dat het hart van Lia zo groot is dat ze zelfs een stukje van haar liefde en zorg deelt in haar werk. In haar Troost & Lief.. want Lief is ze en Troost bied ze..
O Lodicha wat fijn jouw woorden hier te vinden.Ja steeds die erkenning te zoeken, tastbaar moeder te willen zijn.Steeds zoeken in gebaren die troost geven en soms ook tranen van een lach zo onstuimig omdat hij vol grappen en grollen zat. Voor altijd zijn moeder, ik ben nog steeds blij dat ik dat mocht zijn.
Kus
Ik ben stil en geraakt en ontroerd van het prachtige weefwerk van liefde en troost dat hier is ontstaan…
Zo mooi ook dit weefwerk van Liefde en troost bij elkaar Anne.
Het verbind zo mooi in al zijn of haar verdriet.
Dank je wel voor de erkenning en zeker ook de Herkenning.
Kus
Heel mooi de gedachte en weet ook precies hoe het voelt om te verliezen wat je dierbaar is, ik spreek niet in was want het is altijd bij je en gaat nooit weg.
Charlotte,
In jouw schrijven had ik liever gelezen dat je het niet weet hoe het voelt. Helaas zeggen je woorden wat anders.
Het wordt zeker niet was, want het is er altijd en iedere dag weer.
de naam verdwijnt meer naar de achtergrond, maar alles is alsof het gisteren was.
De foto’s worden ouder……
Dood duurt ook zo lang……..
Dank je voor het delen, er zijn niet veel woorden nodig om jouw woorden te voelen…..
Liefs van mij
Jouw verhaal, Ietepiete doet mij huilen.
Van verdriet en ontroering, maar ook van zo veel bewondering voor jouw tekst, jouw verhaal, voor jou.
Je eigen ervaringen zo delen met anderen is kostbaar, bijzonder en iets wat zo heel goed bij je past.
Dank je wel, mooi en lief mens voor juist jezelf zijn en ook voor je eigen verhaal.
Norb x
Norb-Lief,
Wat lief om jouw woorden hier te vinden, jij die mee gaat naar de plek met stenen,
soms als ik er niet ben, desnoods op krukken ( net na jouw operatie ).
Het raakt mij diep dat jij dat doet.
Want het verdriet gaat nooit meer over, daar ben ik wel achter.Soms komt het op in een heerlijk blij moment, dat ik schaterlach………. De eerste jaren dacht ik echt dat dit nooit meer zou gebeuren, kwam mooi uit, want ik was het echt niet meer van plan.
Binnenkort kom ik met steentjes, steentjes voor kinderen ik niet ken,maar wel de ouders via Facebook. De moeders die het vroegen, zodat hun kind een steentje heeft op juist die plek. Dan gaan we het versieren met blije bloemen, dus de schaar leg m maar klaar, dan kunnen de stelen er af. Liefs
X
Lieve Iet,
Een prachtige gedenkplek Iet en een heel mooi idee in vilt. Wat zich voor mij niet onberoerd laat, ben met veel verlies , groot geowrden,als jongste van 9 kinders,waar er 3 van stierven, mijn moeder leed er tot haar dood in 2009 onder en we leden allen al jaren mee, O en toen werd er hard op gezegd,ach Geertje,je krijgt volgend jr wel weer een nieuwe…
En o dat was in de jr 50, heel gewoon, vind en vond het vreselijk voor haar, ,kindjes van dagen, 4 maanden en 1 jr oud, Ook zou ze nog een andere zoon,broer boven mij kwijt raken en mij als jongste,dan moest ze ook maar niet meer naar de couveuse gaar kijken,hoe het met mij gng.
Onlangs verloor mijn andere broer van 62 jr oud .zijn zoon van 29 jr,met een hersentumor,, jeee wat een toffe gozer en zo sterk en ook hij kan zijn verdriet,verlies nog niet verwerken,tot aan je eigen dood,zal je het altijd met je meedragen. Het is een mooi Joods ritueel,wat ik ook zag in Schindlers List`,uit het Oude Testament,waneer de telling plaatsvond in de woestijn,toen ze naar het Beloofde land werden geleid. Lieve Iet,wat sterk van je dat je het op schrijft zo en bijdraagt tot een nog betere omgang van je verdriet. dikke zoen els
Goh Els, zo herkenbaar dat van je moeder en je broer…..kippenvel spant zich om mijn armen….
Ja vroeger toen was er geen treurnis te bespeuren op de gezichten van de mensen,maar wel in hun hart hoor. Mijn broertje is direct na zijn geboorte overleden : 1950. Mijn moeder heeft altijd over hem gesproken, hij bleef bij ons gezin horen. Toen mijn kind stierf heeft ze altijd gehoopt dat die twee elkaar zouden ontmoeten…….!
Het was ook door mijn moeder en haar ouders dat ik als kind al de dood aan kon zien. Als klein kind reed ik na schooltijd naar de opgebaarde om te gaan kijken: kinderen of ouderen het maakte niet veel uit. Alleen van de babytjes vond ik het altijd heeeel erg dat ze zo ingewikkeld waren in witte doeken. Zo konden ze toch nooit naar de hemel vliegen!
Ik las vanmorgen in het boek dat de dochter van Ischa Meijer schreef dat er bij het afscheid 1 persoon was die haar een steen in de hand drukte en vertelde dat dit een steen van troost was……het raakte mij zo diep in mijn hart. Je broer, nou het eerste jaar was mijn verdriet helemaal verlamd. Ik schilderde en sliep, snachts n paar uur wakker en smorgen schilderde ik weer……..tot ik mijzelf na dat jaar tot de orde riep. IK ben een week in een huis gaan zitten waar ik niet kon schilderen, ik wilde zo in het Markermeer lopen, zo weg van dat hele grote verdriet. Het was te groot om te dragen. Ik wilde ik alleen nog in de schemering naar buiten,
Ik wilde herkenning en erkenning,maar ik was er ook weer bang voor en dan de eerste keer dat je echt lacht…..ik voelde mij een verrader. IK voel dat jij dat verleden van je broertjes/zusjes meedraagt, want je moeder is een moeder van ALLE KINDEREN en het moederhart is voorgoed beschadigd. mensen zeggen weleens dat het erg voor mij is omdat het mijn enige kind is,maar een tweede of derde kind had echt geen pleister op de wonde kunnen zijn.
Armen om je heen Els, zeker meer dan duizend. Kus
lieve gade,
ik ben blij dat je ons grote gemis met zoveel mooie aandacht kunt voeden, ik ben trots op je open en eerlijke uiten van je verdriet – dat je zo eerlijk met het taboe van dood om kunt gaan en zéker van je eigen kind.
Dank je wel dat ik deelgenoot mag zijn van jouw leven,
ik hoop, ook al is het met vallen en opstaan, je te mogen blijven borgen…
XXX
je Does
Lieve Does, Je kunt het mij face to face zeggen, maar hier die woorden te lezen is mooi, heel mooi.
Je was een super lieve papa voor hem. Ook al noemde hij je alleen maar Roppie.
Jij kon ook alles maken, een wereldwonder op twee benen dat was je voor hem.
Ook de Roppie die zijn mammie iedere 24 uur afloste als hij weer in het ziekenhuis was beland. Die malle meneer met zijn rare grappen en grollen, maar ook die man die zijn bed verschoonde en er was op de meeste nare momenten maar ook de leuke en blije dingen deelde. Hij mocht zijn wie hij was.
Zo intens lief……………………….!