Ruigoord (4) – Przybyl en Van der Vegt

De kunstenaarsbiotoop van kleur en water, spiegelingen en bomen, een gouden ei, riet en houten huisjes maakt tegelijkertijd wat weemoedig.
‘Hier hadden wij ook kunnen zitten,’ zucht mijn lief.
‘Heb je spijt?’
‘We zijn nou zo serieus bezig.’
Dat voel je op zo’n plek met bijzondere mensen.

Grazyna Przybyl staat als een levend standbeeld in haar huisje waar de scheuren in de muren doen vrezen dat het elk moment kan instorten. Aan de wanden grijze foto’s van mijnwerkers uit vervlogen tijden, in het midden een installatie van een etalagepop en een computer. Overal raderen en draden, geen handen maar pollepels en een infuus naar de hersenen. Hier zit een gedachte achter, die niet lang op zich laat wachten.
‘Mijn huisje wordt binnenkort gesloopt, dus ik had geen zin iets heel uitgebreids op de muren te schilderen, dus heb ik die foto’s opgehangen waar wij nu naar kijken als iets heel ouds en toen heb ik dit beeld bedacht als iets waar ze over 40 haar naar kijken als iets heel ouds en primitiefs, want alles wat nieuw is wordt oud en met verbijstering gezien door de volgende generatie.’
Haar bijzondere tongval in combinatie met haar kleurenpracht laat zien wat context doet, we zijn flabbergasted.

We lopen naar de dijk die het Ruigoordse poldertje omringt en werelden scheidt. Aan de ene kant torent een enorm cruiseschip, aan de andere kant zinken schamele huisjes onder NAP.
Het volgende huisje wordt bevolkt door Mildred Douglas en haar vrijer, twee uitbundig stralende middelpunten van een andere planeet, die alle wanden behangen hebben met de kunst van Mildred, die na haar zangcarriere rap van periode naar periode zeilt , abstract, lieflijk, surrealistisch, realistisch en vooral kleurrijk. Het profiel van de zwarte moeder met het kinderhoofd tussen de kleurige doeken op de rug vind ik het mooist.

De volgende open deur is in de stal die ik me herinner van de tijden dat wij hier kwamen. De wei ernaast is verdwenen, het paard met de witte stippen ook. Waar ooit paarden gestald werden, hangen nu drie levensgrote portretten van Ruigoorders, gesigneerd met Van der Vegt. Ik ben benieuwd naar de schilder en kijk rond. Een vriendelijk ogende grijzende man volgt mijn zoektocht.
‘Ik zoek Van der Vegt.’
‘Dat ben ik.’
‘Ik dacht dat de schilderijen door een vrouw geschilderd waren.’
‘En waarom dacht je dat?’
Hij heeft een prachtige, doordringende oogopslag.
‘De portretten zijn gevoelig neergezet, ze laten meer zien dan het uiterlijk.’
Zijn gezicht breekt open.
‘Ik ben wel gevoelig, ja, en dan heb ik ook nog een naam die een vrouwennaam kan zijn.’
‘Ik heb een naam die een mannennaam kan zijn.’
‘Henny.’
‘Anne.’
We wachten of er nog meer komt.

‘Ik zag in de kleine stal een folder met een hele reeks portretten van Ruigoorders. Die wil ik graag in het echt zien.’
‘Daar kan je beter niet over praten.’
‘Ik wil er ook niet over praten, ik wil ze zien.’
‘Ze zijn verbrand.’
‘Heb je dat zelf gedaan?’
Hij kijkt me aan. Ik kijk hem aan.
‘Nee.’
‘Is al je werk verbrand?’
‘Mijn hondenportretten niet.’

Hij pakt een map die uitpuilt van de ingeplakte en de losse foto’s.
‘Dit zijn de foto’s van het origineel.’
Hij streelt over de foto’s zoals mijn moeder doet nu ze niet meer praten kan.
‘Houd je van honden?’
‘Veel mensen vragen mij hun hond te schilderen, veel beroemde lui, van t.v. en zo. Ik houd van die blik van zo’n hond, die zegt mij alles en dat schilder ik en dat herkennen hun baasjes. Ik maak ook altijd een klein portretje van die hond voor mezelf.’

Hij wijst naar een  donkere hoek waar tientallen miniaturen van honden hangen, stuk voor stuk met liefde en vakmanschap geschilderd. Van der Vegt houdt van honden, dat is duidelijk. Het is meteen ook duidelijk waarom hij niet kan praten over de verbranding van zijn levenswerk.

Van der Vegt met zijn levenswerk http://www.youtube.com/watch?v=sxo5YAK60Bk

De brand:  http://www.rtvnh.nl/nieuws/101655/Een+miljoen+euro+aan+schilderijen+in+rook+op