Toelatingsexamen HBO

Voor ik mijn lief op het toneel voer, eerst het toneel zelf. Schrik niet, het is een ingewikkeld toneel terwijl er nog niks op staat: het komende toelatingsexamen voor de Pabo.
Allereerst mag het zo niet genoemd worden. Dat hele toelatingsexamen is gehuld in gedoe en gezucht en geheim en er wordt niet uit de school geklapt. Voor je het weet, wordt erover gevallen door de pers, de minister, de wereld.

Het heikele punt is dat er een toelatingsprocedure nodig is omdat de afgelopen jaren ontstellend veel leerlingen uitgevallen zijn in het eerste studiejaar. Een verspilling van bergen onderwijsgeld.
Patsboem die staat als een paal op het toneel.
Heikel is ook dat de uitvallers grotendeels van het MBO komen.

Uitval van studenten is verlies op alle fronten: onderwijsbudget, energie van Pabo-docenten, studietijd van studenten. Je mag slechts vier jaar studeren. Er wringt een klein schoentje om een grote voet: meer dan de helft van de MBO leerlingen valt het eerste jaar af (60% mag ik absoluut niet zeggen).

De Pabo docenten trekken al jaren aan de bel. Deze bel is afgelopen Pasen bij de minister van Onderwijs op het bord gevallen, alle paaseieren plat, dus halsoverkop is besloten tot het toelatingsexamen dat niet zo genoemd mag worden, maar wèl moet toetsen of leerlingen voldoende kennisniveau hebben om aan de studie te beginnen. De toets moet nog ontwikkeld worden.

Daar zitten ze mooi mee op het MBO. Hun beste leerlingen konden doorstromen naar het hoger onderwijs en dat is mislukt. Hoe krijgen ze dat binnen een jaar goed?
Kaassie voor Jet. Nu die bel op haar bord is gevallen, zijn haar hersens aan het brainstormen: de Pabo-docenten hebben aan de bel getrokken en hebben geconstateerd wat eraan schort, 1+1 = 2. Dus: de Pabo-docenten moeten de MBO leerlingen klaarstomen voor de toets! Zij weten het niveau en kunnen DUS het programma opzetten dat de leerlingen op dit niveau brengt en als ze het komend schooljaar dan zelf die lessen even geven aan de MBO leerlingen, dan kunnen de MBO-docenten zien hoe het moet en is alles in één klap geregeld en lekker goedkoop. Tuurlijk krijgen de Pabo-docenten de lesuurtjes die ze geven wel uitbetaald. Simpel toch?

Dit schouwtoneel krijg ik dagelijks voorgeschoteld sinds die bel op het bord van de minister viel. Sinds Pasen. Met de week wordt het toneel aanschouwelijker:
geen lesprogramma, geen lesboekjes, geen voorbereidingstijd, geen extra uren.
Het toneel is leeg.
Op dat krakende plankier moet mijn lieverd zijn geschiedenislessen uit de mouw gaan schudden voor leerlingen die geen goede werkhouding hebben…
Het trieste is dat de uitvallers altijd de besten van de klas waren op het VMBO en daarna op het MBO, maar eenmaal op de Pabo zijn ze plotsklaps de zwaksten. Pijnlijk! Ze zijn praktisch onderwijs gewend met veel herhalingen, overhoringen, controle en begeleiding en op het HBO wordt zelfstandigheid gevraagd, theoretische kennis en begrip. Ze moeten keihard werken en dat hebben ze nooit geleerd.
Jajaja, rond de keukentafel zeggen wij waar het op slaat.

Aan mijn lieverd de taak deze ‘kinderen’ aan het verstand te brengen dat ze aan de bak moeten, het voorbereidende jaar en alle jaren daarna! Daarbij moet hij sterke lessen ontwikkelen, ze zelf gaan geven en doorgeven aan de MBO-docenten. Tot slot moeten zijn MBO leerlingen slagen voor die Cito-toets en vervolgens het eerste jaar halen.
Kees zit er mooi mee en alle Pabo-docenten met hem. En ik ook! Dagelijks. De hele zomervakantie. Naarmate het schoolbegin nadert, des te meer.

Kees vreest dat het voor de meeste MBO studenten helaas niet haalbaar is, wat de docenten ook doen. Teveel MBO studenten zijn de afgelopen jaren al afgevallen ondanks persoonlijke aandacht en aanwijzingen in vele uren onbetaalde tijd.
En nu moet hij de kennisbasis voor geschiedenis neerzetten voor kinderen die zich niet langer dan 1 minuut kunnen concentreren, zoals hij de afgelopen jaren heeft ervaren. Hun aandacht zit vastgeplakt aan hun mobieltjes, buurvrouw en hun tas die almaar groter wordt, vol troep die niets met onderwijs te maken heeft.
Hij wil goede leerkrachten in het basisonderwijs, leerkrachten met een goede kennisbasis. Krijg dat eens voor elkaar. Met zo’n minister. Zo’n systeem. Een cultuur die nauwelijks respect heeft voor onderwijs.

Als vrouw staan je vele middelen ter beschikking om je lieverd uit een dip te trekken, je stelt hem gerust, prijst hem, bemoedigt hem, geeft hem een kus of een schop onder de kont. In dit geval sta ik met lege handen.
‘Joh, ook dit gaat je lukken.’
Hij kijkt me aan of ik een koperen bel op zijn hoofd doormidden sla.

Komt hij terug van zijn eerste lessen aan de MBO-ers. Aan zijn gezicht zie ik dat het goed ging, ik kan er naar vragen.
‘Hoe ging het?’
‘Heel goed.’
Als iets goed gaat, heeft Kees geen behoefte uit te wijden. Als iets héél goed ging, wil ik alles weten.
‘Het was pas de introductie. Ik zei meteen waar het op staat: dat voor de Kesrt meer dan de helft van de MBO-ers afvalt en dat daarom de Pabo-docenten naar hen toekomen om een hand uit te steken. Dat ze meteen kunnen vertrekken als ze niet meedoen. Ik zag die kinderen doodstil zitten en ineens zag ik mezelf op de Mavo. Ik vertelde dat ik zelf op een soort MBO ben begonnen, daarna Havo, daarna Atheneum, daarna Pabo en tot slot universiteit. Dat er dus hoop voor ze is.’ Hij grijnst. ‘Ik had geen kind aan ze. Toen vroeg ik of er vragen waren. Een jongen stak keurig zijn vinger op en vroeg of ik wel goed kan vertellen, anders snapt hij het niet. Ik zei dat dat geen probleem is en vertelde van de onderbroek van prinses Margarita. Ze luisterden ademloos. Toen vroeg een meisje hoe zij het voor mekaar konden krijgen om net als ik leerkracht te worden.’
‘Wat zei je?’
‘Werken! Werken! Werken! Anders lukt het niet.’