Vrouwenlijn 17 – Moekeboekje

Jaren na haar eerste vraag aan mij, komt mijn moeder met haar tweede vraag. Ze is intussen nog krakender en krakkemikkiger, schrijnender en doorschijnender, een proces dat almaar doorgaat, maar dat besef je amper tijdens het proces.
Aals tweede vraag is precies dezelfde als haar eerste, en gaat vergezeld van een nog rommeliger stapeltje.
‘Wil jij hier een boekje van maken?’

Nee, dat wil ik niet, daar heb ik totaal geen zin in.
Punt 1 ben ik genezen van het vak van boekbinder, een keer bloeden en zweten en janken is genoeg.
Punt 2 – boekje 1 was nog een leuk gegeven, het verhaal van de mooiste tijd van haar leven, lopen met mij, daarbij meditatieve zinnen uit het bos, geslaagde schilderijtjes met toewijding en aandacht gepenseeld en gevoed door haar opleiding aan de Rietveld Academie op latere leeftijd, haar docentschap, Thoets en exposities. Kortom perfect basismateriaal om iets leuks van te maken – en dat was al een gedoe van heb ik jou daar.
Punt 3 – boekje 2 is helemaal geen leuk gegeven, het verhaal van haar moeder en de oorlog, de zwaarste tijd van haar leven, neergezet in een ratjetoe aan tekeningen en herinneringen, bijeengeraapt voor Moekes 55-jarig huwelijk. Dat moest snel aan de keukentafel, voor het ontbijt, onder het koken. Moeke zou het toch na een keer doorbladeren in de kast leggen.

Punt 1, 2 en 3 leggen het af tegen iets dat sterker is, hetzelfde onzichtbare, hoogt eigenaardige fenomeen dat de kop opstak toen ik met mijn moeder ging wandelen terwijl ik schoon genoeg van haar had.
Ik neem de chaos ter hand.
Ik maak zin.
Ik lees dat boekje dat geen boekje is maar bende. In mijn verhitte brein.

Er is geen touw aan vast te knopen. Dat komt omdat ze elk velletje gebruikt heeft aan twee kanten, aan de ene kant een illustratie, aan de andere kant een tekst. Als de velletjes fout liggen, krijg je de theepot naast een wanhopige Moeke die de gevangenis uit komt. Het is zo’n warboel dat ik voor en achterkanten kopieer, op de grond ga zitten en de tekeningen en teksten rondom mij schik en herschik. Het duurt en het duurt voor ik een lijn zie. Vervolgens pak ik het origineel en controleer of het klopt. Niet dus. Krijg het maar eens kloppend. Daarbij is de kubus van Kubrick een makkie.

Ik word ook niet goed van al die zielige verhalen en stakkerige tekeningen van een armoedig gezin van een afgejakkerde moeder met vier stumpers van kinderen, wat zeg ik, zes, waar zijn de kleintjes, klopt ook al niet en dan de afwezige vader, die ergens ondergedoken zit met zijn heldhaftige gedrag van moffenauto’s saboteren.

Ik snap niet waarom mijn moeder een boekje van verdriet en ellende de wereld in wil.
Als je in het donker zit, wordt het vroeg of laat licht.
Op een nacht dringen lichtstralen door afweergeschut. Ik smelt in zoute zee.
Ach lief moedertje, dit boekje is niet het mateloos verdriet uit jouw verleden, het is je vrede met de oorlog, met Moeke, met je leven en alles wat ooit is gebeurd. Je geeft ons je visie en dat doe je eenvoudig en trefzeker.
Goed.

Mijn visie is even eenvoudig en trefzeker.
Ik ga dit niet zelf doen. Ik leef niet in de middeleeuwen.
Ik ga naar InDruk, een drukbedrijf om de hoek.
Ik leg het stapeltje ongeregeld keurig op volgorde voor de slimme jongen die zo goed is zijn beeldscherm even te verlaten voor mij.
’s Middags heb ik de offerte binnen via de mail. Dertig boekjes gaan 600 euro kosten, 20 euro per stuk.
Dat vind ik prijzig. Helemaal omdat Aal er 100 wil, 2000 euro, ja, hallo.

Man weet raad. Hij zal het op school wel eventjes laten doen, scannen, kopieren, spiraalbandje erdoor en klaar is Kees, voor 150 euro. Mooi werk.
Alleen houdt dat kopieerjong het boekje maanden, omdat het een tussendoortje is.
Eindelijk heeft hij een exemplaar klaar, Man haalt het uit de schooltas als het ei van Columbus.
Is het abominabel van kwaliteit. De kleuren lijken nergens op, maar dan ook helemaal nergens op.
Man haalt zijn schouders op. Dat is het makkelijke van Man.
Ik lucht mijn hart bij een vriendin.
‘Dan moet je naar een officiële drukker gaan.’
Ja hallo, wat vraagt zo’n drukker als InDruk al 600, doorgerekend 2000 vraagt.
Ik zit er mooi mee.

Ik geef het boekje dat ik zelf gemaakt heb aan Man mee voor dat jong op school. Dat jong ziet het, vindt het prachtig en zal andere resoluties proberen bij het scannen. Na weken is het nog steeds niet gelukt.
Ik wil, ik vraag, ik eis het boekje terug.
Weer naar InDruk.
Hetzelfde jonge jong. Ditmaal is de offerte 800, dan wel 2500 euro. Toe maar.
Ik vraag een voorbeeld van de voorkant. Dit is matig. Kan niet beter. Jammer maar helaas.
Thuisgekomen lucht ik mijn hart aan Man. Die komt met de stomste reactie waar een man mee komen kan bij zijn opgefokte vrouw.
‘Je kan wel zien hoe goed die jongen in Alkmaar was. Iedereen vindt dat boekje geweldig.’
Briesend als drie draken stamp ik de trap op.

Verzoening volgt. Na een slapeloze nacht of halve nacht of uur. Met Man valt geen ruzie te hebben, laat staan vol te houden. Die vraagt als onschuldig lam op slachtbank ‘schatje, ik heb je thee ingeschonken, die film die jij wou zien begint’. Hij heeft echt niet door dat mijn tenen kilometers uitsteken en hij weet precies dat niets mij zo doet smelten als gewoon doen en als iemand gewoon is, is het man, excentriek als hij is.
Nou. En niets geeft zoveel lucht en liefde als verzoening. Een absolute aanrader in oorlogsgebieden.

Indruk krijgt de opdracht. Scannen, kopieren, ringbandje. In twee dagen klaar.
Het resultaat overtreft mijn hoop.
Aal streelt het boekje, streelt het ringbandje, streelt elke bladzijde, streelt haar verleden, streelt Moeke.

Streelt mij…