Het doet zeer het atelier van mijn moeder op te ruimen, of liever opgeruimd te hebben. Haar stapels papier, potten met kwasten en tubes met verf. Ze staan nu op mijn atelier, en dat is het pijnlijke ervan. Ze herinneren aan haar schildersleven dat ze voortzette toen ze bij ons kwam wonen, vijf jaar geleden. Tot voor kort lukte het schilderen nog als ik de kwast in haar hand deed en klodders verf op het doek. Dan moest ik nog wel even de haren van de kwast in een rode klodder plaatsen, en niet in geel of blauw, en dan haar hand loslaten. Dan gleed haar hand omlaag en zag ze een rode streep komen. Op dat moment zag je een rilling door haar lijf, alsof de stekker in het stopcontact zat – haar hand wist de beweging nog, en daar ging de hand. Het meest opmerkelijke vond ik dat haar polsbeweging er in bleef, beter dan ik ooit zal kunnen, zoals ze met een kleine draai van haar pols een fragiele schaduw onder een bloemblaadje kon aanbrengen, zo ging die pols nog steeds, alleen nu de helft van de tijd met de ogen dicht.
Op een goed moment moet je aanvaarden dat er een periode voorbij is, en bij mij gaat dat omgekeerd. Ik ga aan het opruimen omdat ze morgen jarig is, en al doende daagt het besef. Het moment dat haar schildergerei op mijn eigen atelier staat, slaat een vreemde kou om mijn hart. Iselijk gewoon. Een vreemd woord en ik weet er geen ander woord voor. Iselijk.
Elk einde is een nieuw begin. In dit geval van een keurig opgeruimde ruimte, die Andere Anne en ik gezamenlijk te lijf gaan met centimeter, hamer en spijkers. Het resultaat is een galerie van mijn moeders werk van de afgelopen vijf jaar en aan de kant van de kast wat ouder werk.
Het stomme is dat we er nooit een datum onder gezet hebben – dus de exacte volgorde weten we niet meer – maarrr…… er waren fasen en die weten we wel. Van te voren besefte ik met mijn duffe kop niet dat er almaar iets zou veranderen in haar perceptie van de wereld en haar weergave ervan. Pas nu ik terugkijk, zie ik het, en dat wil ik eens laten zien. Niet alles, dat kan mijn blog niet aan.
Pal voor mijn moeder bij ons kwam wonen, ging ze in haar schilderijen zwarte lijnen zetten. Het begon met een boom. Deze boom heeft ze vier maal geschilderd, alle vier de seizoenen over elkaar heen, jammer genoeg… In de laatste zag ze ineens gezichten en wezens.
boom met boomwezens
De foto is wat vaag, want ze slaapt ernaast… en onder een ander belangrijk schilderij – de boot naar de andere wereld.
Na de boom met de boomwezens kwam een schilderij waar ze zo blij mee was, dat ze mijn vriendinnen uitnodigde in Amsterdam om hem te zien. Ze had het gevoel dat ze iets wezenlijks te pakken had van haar visie, dat wat zij zag. Wij zagen een auto met wielen, of in elk geval iets dat vooruit kon…
2008
Pal daarop werd haar huisgenote opgenomen in het ziekenhuis, wij moesten op een draf terug van vakantie om haar op te vangen, want ze had al Parkinson in een stadium dat ze eigenlijk veel meer hulp nodig had. Mijn moeder kwam ‘zolang’ bij ons, haar vriendin stierf in het ziekenhuis. Tijdens haar zweven tussen de werelden schilderde Aal dagen aaneen aan het schilderij dat nu boven haar bed hangt ‘de boot naar de andere wereld’ –
Ze bleef bij ons wonen en bleef schilderen, elke dag. Ook haar broek, als de kwast te zwaar werd ook de vloer. De zwarte lijnen verdwenen uit haar werk, maar er was nog wel veel lijn in haar werk. Ze noemde deze serie ‘Het Gevecht’.
Ergens in 2009 beginnen de beelden te vervagen…
wordt vervolgd
20 reacties
Mooi dat je zoveel van je moeders werkt hebt, Anne. Nu is de kunst om je daar niet in te verliezen ! 🙂
Ik vind het prachtig.
Je blog,
wat je doet voor je moeder,
wat je moeder doet en vooral
de werken zelf. Onvoorstelbaar die kleuren, die lijnen.
Ik hou niet van abstracte kunst, punt uit, maar deze werken lijken elk op zich een geschenk van een vrouw met veel inhoud. En de levenskracht die het uitstraalt ook al is de druk op de schouders zwaarder dan kan gedragen worden. Het overstijgt het figuratieve
Echt prachtig!
Liefs,
Jennifer
elk einde is een nieuw begin….lees ik…elke nieuwe fase is mi. ´boeiend ´ te noemen..die invulling zie ik je in de praktijk brengen …in je woorden hierboven opgetekend…prachtig opgetekend…met graagte gelezen 🙂
Wat mooi, Anne en wat een kostbare herinnering aan je moeder. Het is natuurlijk treurig dat het zo eindigt, maar wat een vrolijkheid en uitbundigheid in haar schilderijen van 2008..
Een vreselijk moment, lijkt me, maar je hebt er iets mee gedaan wat het werk van je moeder volkomen recht doet. Groot respect voor jullie beiden, met een zoen.
Het kleurenpaket in de schilderijen spreekt mij zeer fel aan.
De schilderijen tonen aan dat de schilder snel evolueert, het blijft voor mij prachtig werk.
Een leven in kleur en lijn gevat. Haar handen zullen wellicht de kwast niet meer leiden, maar geloof me, haar wezen zal blijven schilderen. In woorden, verhalen, blikken en aanraking. Lieve Anne, ik wens jullie moed, kracht en liefde voor dit nieuwe begin.
het geeft voldoende kleur om verder mee te nemen
een tastbaar houvast in het loslaten …..
fraai geschreven
Je wandelt met haar mee de nieuwe fase in, zoals je altijd al deed, hand in hand, hart bij hart, helemaal op jouw manier, prachtig!
dikke kus, Maja
Mooi dat je dit kan delen…
Anne, je rouwt om je moeder die zo anders is dan de moeder die ze altijd was, hoe liefdevol, verdrietig hoor ik klinken. laat je haar spreken door jouw pen en haar schilderijen.
Met wat natte ogen las ik dit aangrijpende “verslag “.
Liefs dimph
Prachtig……aangrijpend……..word ik stil van
Prachtige geestenwereld tot……….x. Jan…………….
…………………………………………………………………….
……….Geen woorden meer……
Haar eigen museum bij jou, wat geweldig.Kan ze nog steeds haar eigen werk zien en ik hoop zonder het verdriet van niet meer kunnen schilderen.Anne, het knijpt mijn keel dicht. Ik zie geen rechtvaardiging in het verliezen van wie je was. Respect en medeleven voor jullie om wie jullie zijn en om hoe jullie het doen.
en uitgesproken mooi werk van je moeder, zo sterk en helder.
Een vreemde kou slaat om het hart .. Iselijk gewoon ..
Ja, zo door en door gaat het door je heen, dit tijdeloos rouwen om de sterfkracht
in wat/wie dierbaar is.
Verder liever geen woorden ..
Dank voor dit delen, Anne
Als slot van mijn moeders verjaardag lees ik jullie woorden…
het raakt me, ontroert me – zo dichtbij mijn hart, terwijl we elkaar nooit gezien hebben, Barbara wel natuurlijk, onlangs, en Yvonne van lang geleden en korter –
elk woord komt naar me toe gevlogen als een omhelzing-
lieve dank Mieke en Jennifer, meteen zo raak de eerste keer dat ik je hier vindt, en Willem en Henriette, Barbara en Edgard en Lien, trucker Klaas en Maja en Anne L., en Dimph en Jan Smitz en Athy en Yvonne… ik moet er gewoon van zuchten – zo lief, zo inlevend…
Lieve Anne,
wat mooi te lezen. Ik was bij een opening van Harrie Geelen: de Vogeltjesboom, allemaal schilderijen met bomen en vogeltjes erin of net eruit. Wat een kleuren wat een pracht.
Ik moest zo aan het werk van die lieve Ali denken. Die schat. Sterkte met het nieuwe begin,
liefs Ina
Dit vind ik echt heel leuk Ina, dat jij Aals galerie hier hebt gezien, Umberto heeft hem ook gezien – zo leuk Aals collega’s!
En ik ga nu natuurlijk op zoek naar Harrie Geelen…
Liefs van Aal en Anne
Oh Anne, wat een prachtig eerbetoon zet jij daar neer: jouw moeder in al haar glorie – hoe vergaand dan ook.
Ik zie heel veel ziekenhuizen, omvallende mensen en andere dingen in haar 2008-werk, maar allemaal in die prachtige heldere kleuren en ook, zoals je schrijft: met nog altijd die finesse die vanuit een zeer geoefend penseel-hand komt.
Wat fijn dat ze nu een opgeruimd atelier heeft, een plek waar ze slaapt, maar waar ze ook voortbestaat, door jouw niet aflatende zorg en al het werk van het uitruimen.
Het zal haar rust geven, denk ik haast. Nu het materiaal weg is, hoeft ze ook niet meer te kunnen.
Je rouwt inderdaad, en dat doe je met alle respect en bewondering voor je moeder. Ik buig diep voor je. Namaste.
Liefs van Marjolein
dankjewel Marjolein voor je lieve gedachten en meebeleven en aandachtig kijken naar haar werk – ieder ziet er iets anders in en ik vind het bijzonder leuk om te horen!
het fijne is dat Aal een aparte woonkamer/slaapkamer heeft, waardoor ze nu haar eigen expositie kan bezoeken! zo leuk is dat nu weer. zo heeft ze al gevraagd: ‘wie heeft dat gemaakt’ – en kon bijna niet geloven dat al dat werk van haar is 🙂
elke fase heeft haar eigen verrassingen, die ontdek je dan ook weer, en zo blijft het leven almaar nieuw… liefs van Anne