De weg naar de uitgever

De weg tussen schrijver en uitgever is kort, is lang of doodlopend. Daar komt het op neer. De korte weg heeft als start de Bekende Nederland. De lange weg is de weg van de Schrijver. De rest loopt dood of zoekt een uitweg in in uitgeven in eigen beheer. Deze weg leidt volgens kenners niet naar een echte uitgever of boekhandel. Tussen het moment van afronden van een manuscript en de uitgave van een boek ligt een maand of 7 waarin tal van mensen aan het manuscript werken. Dit werk ontbreekt bij eigen uitgave. Dat is zo ongeveer de wijze les die Marelle Boersma ons meegeeft voor onderweg.
Ik moet opppassen niet de hele inhoud van haar workshop te openbaren, want dan gaat niemand er meer heen en komt iedereen naar mijn Blog. De een zijn dood is de ander zijn brood. Dat weet een thrillerschrijver, dat weet Marelle. Het ontbreekt haar niet aan lef. Kenmerk van domheid en intelligentie. Marelle is niet dom, ze is helder, punctueel, sprankelend, door de wol geverfd en weet dat met verve te brengen. Zoals dat ene personage van haar dat ze ontleende aan de werkelijkheid. Nooit doen!
Hier had mijn aandacht kunnen afdwalen.
Elk boek weerspiegelt de schrijver en diens autobiografie, niemand kan om zichzelf heen, of het nou science fiction is of  autobiografisch, het is autobiofictie zoals Connie Palmen het benoemt, of recycling zoals ik het noem. Het gaat erom wat je ermee doet. Neem Grunberg. Neem Tirza. Toevallig ken ik de persoon die ten grondslag ligt aan de hoofdpersoon. Grunberg zet zijn personage in een context waarin hij dingen doet, die hij normaal nooit zou doen – al heeft hij dat met mij wel gedaan, alleen subtieler – dat was wellicht ook een beter verhaal geworden. Maar. Een personage is niet de persoon. Mensen, gebeurtenissen, ervaringen kunnen inspiratiebron zijn waaruit een verhaal geboren wordt. Alles leeft in alles voort, zoals mijn vader en moeder in mij, maar ik ben hen niet. Dat geldt voor elke schepping. Margritte heeft dat verbeeld in zijn schilderij van een pijp en daaronder de woorden ‘dit is geen pijp’.
‘Tirza’ is Grunbergs verhaal, zijn visie, zijn schepping. Mij mag de gekunsteldheid van de constructie tegen de borst stuiten, het gebrek aan subtiliteit in de ontwikkeling van de karakters en het verloop van de gebeurtenissen, ik heb wel respect voor zijn werk. Doe het maar eens. 
Ik ging naar de workshop om zicht te krijgen op de weg van schrijver naar uitgever, het laatste uur.
Marelle bevestigde wat ik wist: uitgevers krijgen dagelijks stapels manuscripten en leggen vaak na twee regels het manuscript terzijde.
Het gaat erom de aandacht te trekken naar je manuscript. Net als bij Boer zoekt Vrouw.
Heb je die jonge boer uit Obdam gezien? Kees komt daar vandaan en herkende de boerderij van boer Bijman waar hij als kind vaak kwam. De jonge boer kreeg meer dan 1100 brieven en moest daar 10 dames uit kiezen. En snel! Het liet zien hoe in de overvloed en onder tijdsdruk de blik vernauwt naar de vooringenomenheid van verwachting. Te jong, te oud, te lelijk, te knap, te reislustig, te buiten de boot vallend. De jonge boer zoekt een vrouw die binnen zijn leven en bedrijf valt. Met uitgevers is het niet anders.
Als debutant moet je dus een uitgever zoeken die past bij jouw boek, maar ook weer niet te erg. Marelle werd afgewezen door de uitgever van Saskia Noort. Deze uitgever heeft al vier vrouwelijke thrillerschrijvers in zijn fonds. Hoe promoot je dan nummer vijf van hetzelfde? Het leuke van Marelle is haar relativerende zelfspot ‘misschien was het gewoon niet goed genoeg’.
Mijn eerste manuscript is door Artemis teruggestuurd met dezelfde mededeling. ‘Wij hebben al een schrijfster in het fonds die op uw golflengte zit. Daarbij zijn we klein en kunnen maar 1 debuut per jaar uitgeven.’
Het is de kunst de uitgever te vinden die past en plaats heeft. Uitgevers lopen niet te koop met hun gaten, die moeten de schrijvers (en hun bloglezers…)zelf opsporen. 
Tot lsot had Marelle een tip. Daarbij kan ik jullie hulp goed gebruiken.
Volgens Marelle bereik je veel, wanneer je je boek samenvat in een quote, een pakkende zin die getwitterd kan worden. Ze gaf als voorbeeld haar eigen quote voor De Babymakelaar: ‘vrouw op zoek naar haar ongeboren kind’.
Tsja. Hoe vat je 120.000 woorden samen in 7 woorden. Ik deed een poging.
‘Vrouw ontsnapt aan moord en lift mee met wolf in schaapskleren’
Die was helemaal fout. Niemand wil dat boek lezen.
Aldus terneergeslagen kwam ik bekaf thuis, moest nog naar een barbecue en tolde bekaf in bed. Ik werd wakker met nieuwe zin.
‘Vrouw komt van de foute man bij de nog foutere man’
Foute man kan vervangen worden door: agressieve, stalkende, gevaarlijke.
Geen idee of iemand dat wil lezen, 300 bladzijden dat gezeur over agressieve stalkers, bah. Dat was ook niet mijn drijfveer om dit boek te kunnen schrijven, 300 bladzijden lang. Het ging mij om inzicht en visie op dader en slachtoffer. Misschien moet dat in de quote.
‘De relatie slachtoffer-dader komt van twee kanten, fijnmazig en subtiel’  
Dat zal wel weer te lang zijn en veel te saai.