Mijn kelder

Je hoort de stilte pas als de primus uit is, dat was lang geleden toen wij kampeerden met papa, mama, mijn broertje en ik bij de boer in Zwitserland of die in Frankrijk. Diezelfde stilte hoor ik als onze Amsterdamse vrienden weg zijn. Kees gaat met zijn lawaaizeis het gras maaien en ik duik de koele kelder in, zeven graden Celsius, of het nou een hittegolf is of strenge vorst. De lucht is te scherp om er lang in te vertoeven en dat zal toch moeten, wil ik de kelder schimmelvrij krijgen. Ik vraag me af of je een ziekte kunt oplopen van schimmel en doe uit voorzorg de kelderdeur open, wat absoluut niet mag in Duitse ogen: een kelder moet luchtdicht afgesloten zijn. Binnen een kwartier is de luchtvochtigheid gedaald van 80 naar 70, wat mij duidelijk maakt dat er luchtcirculatie in een kelder moet zijn. Duitsers houden niet van lucht, die zijn grundlich.
Toen wij een Duits bedrijf lieten kijken naar onze kelder om het schimmelprobleem op te lossen, wilden zij de hele kelder luchtdicht inpakken voor 8000 euro Bitte. Dus hebben wij dat niet gedaan. Wel hebben wij toen het luchtgat dicht gepropt. Dat moet eruit. Als ik eenmaal bezig ben, krijg mij dan maar eens aan het stoppen. In vliegende vaart sleep ik alles de kelder uit: zwart beschimmelde dozen, antieke wc borstels en plastic potten en kannen die nog van Frau Holz zijn geweest,  en armen vol lege wijnflessen van alle avonden dat wij bij het vuur aan het genieten waren. Nu groeit er witte schimmel uit de halzen.

Als je eenmaal met je aandacht bij schimmel bent, ruikt het steeds lekkerder en wordt het steeds mooier. Dat had die man van de penicilline waarschijnlijk ook, net als hij ga ik er helemaal in op, maar dan omgekeerd, ik sop alle schimmel er af en als ik toch bezig ben, week ik meteen de etiketten eraf, waarbij opmerkelijk is dat elke wijnboer een eigen lijmsoort gebruikt, waaronder lijmen die niet los te weken zijn. Schuurspons en vim en soda en ijzeren sponsjes en tijd, veel tijd zijn ermee gemoeid. Ik ben heel benieuwd naar de verschillende lijmen, ik ben al zeker 10 jaar in de weer met alle soorten die er bestaan en de ultieme lijm moet nog uitgevonden worden, dacht ik. Dit soort gedachten zijn verrukkelijk voor mijn oververmoeide hersenen. Ik voel ze oprekken. En dan ineens krijg ik een lumineus idee wat ik met de flessen ga doen.
Ik ga er een raam van maken!
Wij hebben namelijk nog een Duits bedrijf laten komen naar onze hut voor een offerte van een raam in het gat in de pieper, Westfries voor een overkapt boetje, wat ook weer westfries is voor een schuur zonder muur. Kijk.

Deze pieper is ideaal om bij storm en hagel en sneeuw overdekt te kunnen zitten, maar door het gat komt alle neerslag en wind naar binnen. Dat Duitse bedrijf is dan weer zo grondig dat er eerst een balk in moet en dan glas waar geen vos doorheen kan springen, wat het prijsje opdrijft naar 2000 euro.
Maar kijk nou eens naar al die flessen.

Die passen precies in dat gat, dat staat veel spannender en bovendien zien de vogels dat veel beter dan zo’n glasplaat. Kwestie van stapelen en plakken en dat vind ik erg leuk om te doen. Het enige dat ik nu nog moet vinden is, jawel, de goede lijm. En anders maar specie. Iets voor een volgende vakantie, heeft Kees tijd om een balk te plaatsen waartegen ik de flessen kan stapelen. Maar nu eerst terug naar de kelder!

Daar staan houten rekken bedekt met sprookjesachtige schimmels, wit, zwart, geel en roze, sommige donzig en andere vertakkend als bladnerven. Maar daar heb ik nu geen oog voor, alle kasten moeten de kelder uit, weg ermee, goed voor brandhout, kan Kees blij als een kind aan de gang met zijn nieuwe elektrische zaag als dat maaien klaar is.

Ik sta oog in oog met een prachtig gewelf. Mijn handen jeuken om hem schoon te soppen. Als ik met beide handen tegelijkertijd het plafond aan het soppen ben, voel ik ineens mijn moeder.

Ik voel van binnen hoe zij sopte en poetste met spons en zeem en dweil en doek, ik voel haar handigheid, haar plezier in schoonmaken. zo creatief als ze was, zo schoon was ze ook. Ik hoor mezelf praten met haar.
‘Lekker schoon, hè Aal.’
‘Even het water verversen.’
‘Niet teveel sop, dat tast de muur aan hè.’
‘Nu nog even alles afspoelen.’
Ik wring de doek met mijn handen en zie die van haar, de stevige vingers, de vierkante nagels, de kloekheid, de vaardigheid, het goud van haar handen. Ze is zo nabij, niet als geest of als spook, ook niet als herinnering, ik weet niet wat het is, maar een geluksgevoel overspoelt me. Ze is niet weg, ze is er nog, mijn moeder…