Bij Boekhandel Arentsen in Tiel – Verleden (2)

Op een dag nam mijn vader me mee naar Boekhandel Arentsen, ik mocht een boek uitzoeken dat ik nog niet gelezen had. Het punt was dat ik alle boeken van de bibliotheek gelezen had, net als alle boeken van de buurkinderen en de schoolbibliotheek. Toen ik ‘Levende Bezems’ uit had, een prachtige dikke pil van Lisa Tetzner en ten einde raad begonnen was aan zijn boekenkast, vroeg ik hem wat een kampbeul was en waarom vrouwen in China opium rookten. Ik was elf. Hij fronste zijn voorhoofd en zei dat ik daar te jong voor was, dat het tijd werd dat ik met hem meeging naar een plek waar ik boeken kon vinden naar mijn gading. Mijn hart klopte van opwinding in mijn keel. Die plek was Boekhandel Arentsen. De boeken glommen me tegemoet, splinternieuw en nog nooit door iemand gelezen, ik zou de eerste zijn! Mijn vader zei erbij dat ik zorgvuldig moest kiezen, want dat ik de boeken voortaan zelf moest betalen.
Al mijn zakgeld is daar heengegaan.

Boekhandel Arentsen bestaat nog steeds en het is weer net zo spannend als toen.
Komt er wel iemand dwars door storm en striemende regen?
Arentsen zit niet meer in de smalle steeg van toen, maar de winkel zelf lijkt erop: lang en smal als een geheimzinnige toegang naar glanzende geheimen. Ik kom binnen als een verzopen kat, DE reden eerst maar eens de krochten van Arentsen te verkennen tot op het kleinste kamertje.

Het is bijzonder leuk om bij Arentsen te toiletteren; je moet een deur door en een trap op en komt door een spannende voorraad die erom schreeuwt erin te duiken. Dat doe ik niet. Ik knijp mijn haar uit en ga terug naar mijn plaats. Staat er al een vrouw bij mijn tafel, grote glimlach op haar gezicht! Ze blijkt een oud-leerling van mijn vader te zijn, ver terug in de tijd. Ze vertelt dat mijn vader haar oog voor de natuur geopend heeft. Dat heeft hij bij veel mensen gedaan, maar als een onbekende dat uit het niets tegen je zegt, terwijl je net je haren hebt uitgeknepen in een stuk w.c.papier, krijg je een brok in je keel. En dan haalt ze ook nog een verrassing uit haar tas, een foto van hem. De tranen knallen uit mijn kop, om met Guus Kuijer te spreken.

Verbonden door mijn vader lijken we ineens wel zussen en bij het afscheid vallen we elkaar spontaan in de armen. Ze is nog maar net weg als een andere vrouw opduikt uit de striemende regen, een kittige vrouw met glanzend roze lippen. Ze stormt regelrecht op me af.
‘Wat leuk de dochter van meneer Vellinga te zien!’
Sta ik daar ineens in het voetspoor van mijn vader. Woorden schieten tekort en dan zegt ze toch zo iets bijzonders, iets dat nog nooit iemand aan me gezegd heeft, iets dat ik nooit heb geweten.
‘Je praat net als je vader.’ In haar ogen zie ik de leraar die mijn vader was, ik meen zelfs zijn stem te horen. ‘Je praat net zo helder en met dezelfde articulatie.’

Ik kan er niets aan doen, het gaat vanzelf, ik omarm het verleden alweer, als ik twee schouders ontwaar achter het hoofd van de vrouw in mijn armen. De onbekende dame blijkt de docent Nederlands van mijn broer te zijn geweest.
‘Ik heb allebei je boeken gelezen!’
Het komt er kordaat uit. Ik voel dezelfde schroom als bij mijn eigen docent Nederlands. Voor opstellen had ik steevast een 4 of een 9 omdat het niet overeenstemde met de werkelijkheid, niet betogend maar fantasierijk, verhalend en poëtisch.
De docente van mijn broer kijkt me in de ogen met de wijze blik van de leraar.
‘Je kunt zien dat je je ontwikkelt, Sophie vond ik goed, Eva nog beter, ik heb het in één ruk uitgelezen, heel goed dus!’
Gloeiend als een gloeilamp signeer ik haar meegebrachte exemplaren, verbaasd dat ze ze al gekocht heeft en gelezen ook.

Als ik opkijk, komt de volgende vrouw in beeld.
‘Ken je me nog?’
Niet dus. Altijd pijnlijk.
‘We zaten samen in een vriendinnengroep.’
Ach ja! Nu zie ik het! Het verleden herleeft glansrijk.

Onder alle onbekenden is er één die onbekend wil blijven, een man. Hij gaat zitten op de kruk en kijkt me aan.
Ik voel het volgende pijnlijke moment al aan komen.
‘Ken ik U?’
‘Nee, maar ik zie dat u twee boeken hebt geschreven. Kunt u mij heel kort vertellen waar ze over gaan.’
Hij kiest Sophie, want het boek is voor zijn vriendin die houdt van diepgang, psychologie en filosofie.
‘Nu ben ik toch benieuwd wie u bent en wat u doet.’
‘Ik werk voor het AD.’
TRING!!!! Dat is de alarmbel in mijn buik.
‘Kunt u voor mij een recensie schrijven in het AD?’
‘Nee. We krijgen dagelijks veel boeken aangeboden, maar we hebben geen plek.’
‘Wel als ze het interessant vinden. Ik heb één keer een brief ingezonden en die kwam meteen op de voorpagina van het AD, een kwart pagina.’
‘Wie ben jij dan?’
‘Anne Vellinga!’
Hij kijkt me aan, maar geeft geen krimp. Zijn naam geeft hij niet prijs.
‘Zal ik nog iets in Sophie schrijven of alleen mijn handtekening?’
‘Zet er maar in ~ ter herinnering aan de Betuwe ~ ‘
De tijd valt weg en ik herinner me hoe het was in Tiel, het stadje van mijn jeugd, met Boekhandel Arentsen als anker.

http://www.arentsen.nl