Stolp van liefde – Pas laat, om precies te zijn gisteren op de fiets van Zeddam naar Doetinchem, wind in de rug, zonnetje boven, uurtje of twee in de middag, zag ik het begin van mijn leven. Het plopte op uit het niets. In de ontspanning van de fiets. Ik dacht nergens aan, zeker niet aan mijn geboorte, die ik me overigens goed herinner, al zeggen ze dat dat niet kan. Kennelijk maakte mijn geboorte een onuitwisbare indruk. De verjaging uit het paradijs. Niet door een engel met een zwaard, maar door een drukkende verenging. Het werd zo eng dat ik ontsnappen wilde.
Dat weet ik nog.
Dat ik draaien kon, dat het vertrouwde ritme van het bonzen geen soelaas bood, dat ik doordraaide. De opening, niet groot, maar een opening. Ik herinner me de verbazing daarover. Stak mijn hoofd erin. Het werd enger. Een boreling is hulpeloos overgeleverd aan geduw en gepers. Engte. Anders dan een kuiken in een te krap ei. Die heeft een ei-tand om door de schaal te breken. Als boreling ben je overgeleverd. Er is geen eind in zicht tot licht je ogen brandt en lucht je longen. Een gloeiende hel is het waarin je ongereptheid terecht komt. Elke boreling huilt zich de longen uit het lijf. Dat herinner ik me niet.
Gisteren zag ik ineens de stolp waarin ik terecht kwam, een stolp zonder kleur of vorm of inhoud. Een onzichtbare stolp was het. Gisteren zag ik hem.
Vanaf het prilste begin, het moment dat Aaltje Kolman wist dat ze zwanger was, was haar volle aandacht bij het kindje in haar buik, al was het niet meer dan een dansend zaadje in een wachtend ei. Toen de dokter bevestigde dat ze zwanger was en voorspelde wanneer de geboorte zou plaatsvinden, zette ze kruisjes door de dagen die voorbij waren, elke dag een dag minder naar het uitgerekende moment. Eind mei zou het zijn, het werd half juni. Met de dag werd ze zenuwachtiger of het kind er wel uit zou komen en waar het dan uit zou komen.
In het dorp waarheen zij en haar man verbannen waren, Westkapelle, had ze geen vriendinnen. Haar moeder woonde in Groningen, die kon ze het niet vragen. Telefoon was er niet en zoiets schrijf je niet aan je moeder. Ze schreef haar zuster en het antwoord kwam de dag dat ze bij de wei achter de noodwoning stond. De zon gaf glans aan het groene gras, de bloemen waren groot en stralend als nooit tevoren. Een schitterend paard kwam aangelopen. Dansende manen, glanzend hoofd, onmetelijk groot, oneindig mooi.
‘Ik krijg een heel bijzonder kindje,’ dacht ze.
En toen ze in haar noodwoning kwam, lag daar het antwoord van haar zus.
‘Het komt uit hetzelfde gat waar het ingekomen is.’
Haar buik hoefde niet open te splijten, de opening was er al.
Dat heeft ze me vaak verteld. Ik zie haar kruisjes zetten op die grote, saaie kalender. Dag na dag, maand na maand. Ik zie hoe ik tegen de beddenplank vloog. Ik weet dat ik 6 pond woog. De moedermelk uitspuugde.
Ik herinner het me niet. Het is haar herinnering.
Wat ik gisteren zag, uit het niets, was een stolp, een stolp van aandacht en moederliefde die mij omringde. Mijn firmament raakte bezaaid met de herinneringen van mijn moeder. Het huisje aan de sloot in Hoogkerk bij Groningen, het vishaakje van een speld, het kind dat zij bij de hand had, zelf nog een kind van amper vijf, de aansnellende tram, het ongeluk, het eendje in de vijver, het keilende steentje uit haar hand en dan dat hangende kopje, Moeke haar moeder met de lange haren en losse handen en zes kinderen, Pa haar vader, de held, de oorlog.
Haar herinneringen werden verhalen, het verre verdween, ze haalde het op, zo levendig, zo kleurrijk en gedetailleerd dat haar verloren leven naderbij was dan de stoel waarop wij zaten. Ik zag het scherper dan de contouren van de kamer, het behang, het raam, de straat. Haar leven was dichterbij dan het mijne. Haar verleden tekende mijn firmament.
Ze is er niet meer. Al vijf jaar is ze er niet meer. Haar laatste vijftien, zestien jaar had ze Parkinson. De laatste vijf, zes daarvan woonde ze bij mij. Ik mis haar humor, haar creativiteit, haar inzicht en wijsheid. Ik mis haar aandacht, haar onvoorwaardelijke liefde. Dat voelde ik gisteren op de fiets van Zeddam naar Doetinchem. Dat zij er niet meer is om van mij te houden met die onvoorwaardelijke, allesomvattende liefde. Toen zag ik de stolp.
En schrok.
Meer artikelen over relaties lezen? Bekijk ook eens:
38 reacties
Mooi verhaal Anne…. Mijn moeder is er al 62 jaar niet meer, weet zo weinig van haar te herinneren, dan heeft het missen een heel andere dimensie. Het veroorzaakt een levenslange onrust en verlangen waarvan je weet dat die nooit ingevuld kan worden, maar tussen ratio en emotie ligt een bijna onbegaanbare weg. Klink ik daardoor ongelukkig? Ik ben het niet hoor ?
Fijn dat je reageert Peter, zo persoonlijk, zo eigen. Je klinkt gerijpt en doorleefd, heel mooi.
De stolp als symbool voor de leegte die ze achter liet, weer zo mooi beschreven. Alleen die herinneringen aan toen je nog het beschutte hol bewoonde, kan ik niet bevatten. Mijn voorstellingsvermogen zegt me wel zo iets en daarom vind ik het mooi!
Ik kan me goed voorstellen dat je het (nog) niet helemaal kunt bevatten, Corry. Ik zag het gisteren pas. Het zou zomaar kunnen dat er meer komt. Zo voelt het, maar ik weet het niet. Tegenwoordig ga ik niet meer zitten schrijven en dan komen er soms ingevingen alsof het naar me toe komt en ben ik er zo vol van dat ik het wel ‘moet’ opschrijven 🙂
Fijn dat het je toch raakt. Ja, daar ben ik blij mee.
Ik las het twee keer. Niet omdat ik het de eerste niet begrepen zou hebben, maar omdat het zo indringend mooi geschreven is dat ik het meteen opnieuw wilde lezen.
Wow, wat doet me dat goed Mies.
Lieve Anne, prachtig verhaal over je moeder. En dat tussen Zeddam en Doetinchem. Daar borrelen vaak mooie gedachten op. Als we elkaar weer eens zien kunnen we ze misschien uitwisselen. Dank voor deze herinnering aan je moeder en voor de mooie pentekening: moeder aarde vol van liefde.
Ha Irene! Wat enig jou precies hier te ontmoeten ~ ik kijk uit naar ‘het echie’!
Lieve groet X
Prachtig…indringend, hoop op een vervolg xx
Zou zomaar kunnen, Ellie ~ dankjewel voor je waardering.
Benauwd de stolp je? Een object om dingen stofvrij in te bewaren, om op te tillen en er wat uit te halen, om te zorgen dat iets niet vergaat of verkleurd.
Je hebt zulke mooie Aaltje Kolman verhalen en iedereen die deze leest wordt er blij van. In de gelukkige gedachte dat ze haar een beetje leren kennen door jou.
Je schrijft zo mooi lieve Anne.
Dat is een bezinning, waardering èn een vraag naar meer, Athy ~
Ik moest maar gauw weer eens gaan fietsen… 😉
Wat fijn Anne om zoiets moois te ervaren, de onvoorwaardelijke liefde die je nog steeds voelt is zo bijzonder! Het lijntje met je moeder is er nog steeds.
Dankjewel Marjann
Anne je geboortebeschijving heb ik als beklemmend ervaren. Ik weet uit verhalen dat het meer dan 48 uur heeft geduurd voor ik geboren werd. Het werd verteld als een soort verwijt, de pijn en angst die mij moeder moet hebben gevoeld.
Ik vraag me wel eens af had ik wel zin om geboren te worden ? Zou daar mijn gevoel van al heel lang me niet thuis te voelen in de wereld waarin ik leef vandaan komen ? Ik weet het niet ben erg onder de indruk van je verhaal.
Ik heb , omdat ik moest verhuizen, een stolp weggeven . Een stolp waaronder een kruisbeeld stond een erfstuk van mijn moeders ouders. Het beklemde me net als jouw geboorteverhaal.
Het zou best kunnen dat de ervaring van je geboorte veel langer en dieper doorwerkt dan we beseffen. Je raakt hiermee een kern van de schok die ik voelde, eergisteren inmiddels alweer.
En wat een analogie dat je die stolp uit je moeders erflijn hebt weggegeven, bij je verhuizing naar een nieuw huis.
Ik ben benieuwd of je je nu anders voelt, zonder de stolp.
Dimph dat verwijt heb ik ook altijd gevoeld als over mijn geboorte werd verteld. Mijn moeder moest 6 weken met de benen aan elkaar gebonden in bed blijven liggen omdat ze ‘door mij’ was uitgescheurd.
Nu pas kan ik milder zien en de barbaarsheid van die methode over het verwijt laten prevaleren, maar het heeft jaren en jaren van mijn leven (en van de moeizame relatie met mijn moeder, die sinds een jaar of twee opeens makkelijker gaat) gekost. Ik hoop dat jij dat ooit ook ervaart – HAAR angst geprojecteerd op jou. Je mag het loslaten, het is niet van jou <3
Wat fijn dat je jouw ervaring verbindt met die van Dimph, Marjolein. Rakend, scherend over afgronden van benauwdheid en pijn. Mooi ook hoe je de heling deelt.
Dankjewel hiervoor.
Oh, Anne…wat een prachtig en diep rakend wonder van heldervoelende herinneringen. Bewonderswaardig mooi beschreven, zoals altijd. Om te herlezen, en nog eens te herlezen. Veel liefs, Wicky
Je balsemt mijn ziel, dankjewel Wicky
Schitterend getekend…op beide manieren!
Ha Ank! Dubbeldank
Jouw moeder heeft dit allemaal aan jou doorgegeven Anne, het is niet voor niets dat jij ons zulke mooie en creatieve dingen laat zien. En zo’n schoonheid bewaar je en ontwaar je het best onder een stolp. Zo één die het licht vangt en het koestert. Zo komt jouw stolp op mij over en ik vind het mooi.
Wat een mooi gezichtspunt Jannie, hoe jij leest….. ben ik blij mee, dankjewel.
Een stolp van liefde voelt warm al kan het ook benauwen. Toch proef ik eerder gemis aan het eerste al kan ook ik het schrikken dan niet helemaal vatten maar dat maakt het ook boeiend om te lezen en over na te denken.
wat mooi dat je erover na zou willen denken, Anne ~ jij begrijpt vast wel wat ik bedoel met zoiets als schellen die van je ogen vallen…
Alweer een hele mooie belevenis om je te laten voelen dat zij eeuwig is, je moeder -en dat wat essentieel is, in jullie vergroeid zijn, nooit weggaat.
ja, goed gevat Marije ~ op vele lagen ~ dankjewel
Kippevel….
Je voelt het…
ken je dat leid nog van Herman van Veen? …. alleen mijn kippenvel is van mezelf….
dankjewel Annette
Wat voel jij altijd veel liefde voor je moeder Anne! En dat was wederzijds, dat spreekt uit alles wat je schrijft.
Aaltje Kolman was blij met haar kinderen en gaf haar creativiteit aan hen door.
Mijn relatie met mijn moeder heeft heel anders moeten groeien; van schuldgevoel naar – eindelijk – niet hoeven vechten om genegenheid, maar haar nemen zoals ze is. Daardoor is zij ook zachter en toegankelijker geworden.
Ik begrijp eindelijk haar onmacht.
Prachtig eerbetoon aan je moeder. Onvoorstelbaar dat het nu alweer 5 jaar geleden is!
Lief Marjolein ~ ‘haar nemen zoals ze is’ ~ prachtig joh.
Dochters en moeders gaan door diepgaande processen ~ het bewust worden en verwoorden daarvan is misschien wel de bekroning van deze diepgewortelde relatie.
Dankjewel voor je inzage en inzicht.
Zie een hartje op mijn twittertijdlijn zoals zo vaak, maar bij dit hartje moest ik even kijken wie er achter zat. Niet dat ik dat nu weet maar ik kom terug om de rest van je verhalen te lezen!
♥
Groet,
Sandra
welkom Sandra! ik volg je nu op twitter; je hebt mooie berichten die tot nadenken stemmen, soms bemoedigend en soms slaat de schrik om mijn hart
Precies toen ik dit verhaal las van jouw geboorte, was mijn dochter aan het bevallen…. Het moest zo zijn dat ik hier op dat moment een kijkje ging nemen. Hoe bijzonder ?
goh… dat is zeker bijzonder Sandra, en ook bijzonder dat je dit laat weten.
hartelijk gefeliciteerd!
Lieve Anne, wat een bijzondere herinnering en weer zo prachtig beschreven, zpals jij dat kunt. Liefs.
ik zie nu pas je reactie Wicky – bijzonder lief, dankjewel X